Il-ħsieb li jitolbu aktar evidenza minn grupp ta’ persuni li kienu qegħdin ifittxu ażil iżda kellhom jirritornaw il-Libja minn Malta, u dan sabiex jiġi stabbilit jekk każ dwar id-drittijiet tal-bniedem kienx ġie ppreżentat b’mod validu f’isimhom, qed jistaqsi l-impossibbli, skont l-avukati tagħhom.
Din kien il-ġist ewlieni ta’ rikors ta’ appell li tressaq mill-avukat Paul Borg Olivier, bħala mandatarju tat-52 raġel u mara li fl-2020 intbagħtu lura lejn il-Libja abbord Dar es Salaam, bastiment tas-sajd mikri mill-gvern Malti għal dan il-għan.
Huma qed jappellaw minn deċiżjoni mogħtija aktar kmieni dan ix-xahar mill-Prim’Awla fil-ġurisdizzjoni Kostituzzjonali tagħha, li kienet ġiet miċħuda wara li l-Imħallef laqgħet l-argument tal-Gvern li dokumenti dwar il-ħatra tal-avukat Paul Borg Olivier bħala mandatarju jew prokura speċjali tal-atturi, ma kinux saru. skont il-liġi.
Il-liġi titlob li l-ħatriet ta’ prokuri jew mandati jiġu ppreżentati l-ewwel lill-awtoritajiet fil-pajjiż barrani fejn kienu l-mandaturi (f’dan il-każ dawk li jfittxu l-ażil), kif ukoll lil rappreżentant diplomatiku jew konsulari tal-gvern Malti.
Dan ir-rekwiżit bilkemm kien prattiku fix-xenarju attwali, sostnew l-avukati Evelyn Borg Costanzi u Michael Camilleri, li ppreżentaw l-appell f’isem l-Avukat Borg Olivier. “Għalhekk persuna li tkun qed tallega abbuż serju min-naħa tal-Istat Malti, għandha l-ewwel tawtentika d-dokumenti maħruġa fil-pajjiż barrani, permezz tar-rappreżentant diplomatiku jew konsulari tal-Gvern Malti, f’każ li l-persuna tkun qed tressaq kontra dak l-istess Stat.”
Is-sitwazzjoni hija perikoluża ħafna għall-atturi, sostnew l-avukati, għaliex l-Istat jista’ għalhekk jirrifjuta li jawtentika dokumenti li kienu meħtieġa għall-preżentata ta’ kawża kontrih.
Din l-istat ta’ fatt ħoloq żbilanċ ta’ poter fil-konfront tal-appellanti u ppreġudika l-kawża li xtaqu jressqu mill-bidu, qalu l-avukati, “għax il-biża’, it-trawma u l-esperjenzi krudili li kienu ġarrbu, qatt ma jistgħu jġibuhom iħabbtu fuq il-bieb ta’ dawk li kissru d-drittijiet fundamentali tagħhom.”
L-avukati żiedu jgħidu li taħt il-liġi Maltija, il-proċedura ta’ awtentikazzjoni msemmija mill-qorti tal-ewwel istanza, ma kinitx tapplika għal kitbiet privati bħall-mandat inkwistjoni.
Id-dokumenti li ħatru lil Borg Olivier bħala l-prokura tal-persuni li jfittxu l-ażil, kollha kellhom ċertifikati tal-persuni li jfittxu l-ażil mehmuża magħhom, li stabbilixxew l-identità tal-persuni li jfittxu l-ażil, kif ikkonfermat mill-uffiċjali tal-UNHCR, taqra l-applikazzjoni tal-appell.
Filwaqt li tiddeskrivi bħala “surreali” l-osservazzjoni tal-Prim’Awla dwar in-nuqqas tal-marki tas-swaba’ tal-ħatra fuq il-formola tal-prokura, l-applikazzjoni tkompli tgħid li kien hemm ukoll emails mill-UNHCR, ikkupjati lill-Assistent Kap tal-Missjoni u uffiċjali oħra, li kkonfermaw li l-ħatra tiegħu kienet ġiet approvata mill-aġenzija, u ma kinitx inizjattiva iżolata min-naħa ta’ uffiċjal wieħed. “Jekk xejn, il-konferma tal-identitajiet tal-mandaturi mill-UNHCR hija konferma ħafna aktar b’saħħitha minn marki tas-swaba’ mhux verifikati.”
Id-dokumenti li jikkonfermaw il-ħatra ta’ Borg Olivier tfasslu bħala konferma ta’ mandat li kien diġà ngħata verbalment. L-avukat spjega li kien ħass li kien meħtieġ li jitlobhom għax ma kienx ikun faċli li jipprova li kien qed jirrappreżentahom waqt li kienu f’pajjiż fi gwerra, f’kundizzjonijiet sanitarji diffiċli minħabba l-pandemija tal-COVID-19, kif ukoll għaliex tal-istat trawmatizzat tan-nies li qed ifittxu ażil.
“Billi l-ambaxxati u l-konsulati kollha jingħalqu, l-uniku kenn u port salv għalihom kien l-UNHCR. Għalhekk m’hemm xejn li għadu jikkontradixxi d-dokument tal-ħatra tal-prokura, bil-formaliżmu impossibbli tal-livell ta’ prova li l-Ewwel Qorti riedet tistabbilixxi.”
Filwaqt li jargumenta li x-xhieda bil-ġurament kemm tal-prokuratur maħtur kif ukoll tal-avukat li jirrappreżenta lill-atturi, flimkien mad-dokumentazzjoni esebita insostenn tal-ħatra tiegħu, kienu provi suffiċjenti ta’ “mandat ċar u inekwivoku” u li l-ħatra kienet saret bil-miktub. L-avukati talbu lill-Qorti tal-Appell biex tirrevoka s-sentenza preċedenti fl-intier tagħha.
