Il-Kummissarju għall-Ħarsien tal-Annimali, Alison Bezzina, ikkritikat id-dewmien fit-tibdil tas-settur. Bezzina, li nħatret f’din il-kariga fl-2020, qalet li tmienja mit-18-il rakkomandazzjoni tagħha għadhom pendenti, inkluż ir-regolamentazzjoni tal-pet sitters, dawk li jħarrġu l-annimali u l-groomers.
“L-annimali huma ħlejjaq tad-demm u l-laħam u m’għandhomx ikunu suġġetti għal dewmien żejjed, burokrazija u stennija burokratika,” kitbet Bezzina fir-rapport annwali tagħha. “Id-dewmien fl-eżekuzzjoni tal-bidliet tant meħtieġa huwa tedjanti, billi nafu li kull mument mitluf jista ‘potenzjalment ikollu impatt fuq il-ħajja ta’ annimali vulnerabbli.”
Filwaqt li qalet li l-2023 kienet sena ta’ progress fuq diversi inizjattivi, bħall-bini ta’ sezzjoni ġdida tal-klieb u l-kampanja nazzjonali ta’ sterilizzazzjoni tal-qtates, qalet li progress bħal dan kien mittiefes minn dewmien sinifikanti.
“L-urġenza tinsab fil-fatt li, minkejja xi progress f’diversi inizjattivi, il-pass tal-implimentazzjoni kien bil-mod frustranti, jekk mhux staġnat.” Bezzina semmiet ukoll l-isfidi li qed tiffaċċja l-Kummissjoni, bħall-kwistjoni ta’ spazju insuffiċjenti għal annimali abbandunati, iffullar fix-xelters u nuqqas ta’ ħaddiema kwalifikati.
Aktar kmieni dan ix-xahar, wieħed mis-27 kelb traskurati u feruti salvati minn residenza ta’ Ħaż-Żabbar, miet minħabba l-ġrieħi tiegħu. Is-santwarji tal-annimali qed jaraw “żidiet massivi” fit-talbiet għal rehoming, hekk kif aktar u aktar annimali domestiċi qed jiġu abbandunati mis-sidien tagħhom.
Bla poteri eżekuttivi
Il-Kummissarju użat ir-rapport tagħha biex tenfasizza kif m’għandhiex poteri eżekuttivi, li jfisser li tiddependi fuq il-kooperazzjoni tal-ministeru biex l-affarijiet isiru. “L-ibbilanċjar tal-awtorità mal-kooperazzjoni jżid il-kumplessità mal-operazzjonijiet tagħna, u kunċetti żbaljati dwar ir-rwol tagħna u n-nuqqas ta’ setgħat eżekuttivi ħafna drabi jwasslu għal kritika mhux ġustifikata u, xi kultant, anke abbuż mill-pubbliku.”
Il-Kummissarju indikat ukoll diversi “sfidi dejjiema”, fosthom l-għeluq f’Awwissu tal-Isptar Veterinarju APH f’Ta’ Qali. L-ewwel ġie rrappurtat li l-isptar kien “temporanjament magħluq” bħala riżultat ta’ ħsara kkawżata lill-cables tal-elettriku waqt xogħlijiet fit-toroq, iżda, m’hemm l-ebda sinjal li l-isptar jerġa’ jinfetaħ dalwaqt.
Bezzina qalet li filwaqt li l-kliniċi veterinarji kollha huma meħtieġa li jipprovdu servizz 24/2003, ftit kliniċi approvati biss joffru faċilitajiet essenzjali bħal X-rays, ultrasounds, lejl u servizzi dijanjostiċi.
“L-għeluq ta’ APH, flimkien mad-disponibbiltà limitata ta’ dawn is-servizzi essenzjali barra l-ħinijiet regolari, ħoloq vojt sinifikanti fis-servizzi ta’ kura veterinarja ta’ emerġenza, u kkawża diffikultajiet konsiderevoli kemm għas-sidien tal-annimali domestiċi kif ukoll għall-veterinarji.”
Bezzina enfasizza wħud mis-suċċessi tas-sena li għaddiet, bħat-tnedija tar-Riforma tal-Ħarsien tal-Annimali, it-tlestija tal-katterija u t-tnedija tal-istrateġija Nazzjonali għall-Ħarsien tal-Annimali. Il-bestjalità ġiet ukoll illegali u hemm aktar bajjiet favur il-klieb.
Iżda rakkomandazzjoni waħda li ilha pendenti s-snin hija li jitwaqqaf il-petting tal-frieħ fiz-zoos, li Bezzina qalet li għadha mhix aċċettata u għadha qed tiġi diskussa.
Il-gvern kien ippropona leġiżlazzjoni li kienet tirregola z-zoo b’mod aktar komprensiv lura fl-2020 iżda l-progress biex il-proposti jitressqu għal abbozz kien bil-mod. Fl-2022, il-Ministru tal-Agrikoltura ma setax jagħti skeda ta’ żmien għal meta tidħol fis-seħħ il-leġiżlazzjoni.
