Keith Schembri u Konrad Mizzi sostnew it-Tlieta li l-Avukat Ġenerali u l-Kummissarju tal-Pulizija kienu qed jirrifjutaw li jgħaddulhom “dokumenti importanti” mill-Inkjesta tal-Vitals, u b’hekk kisru d-drittijiet tagħhom bħala suspettati għal żvelar sħiħ u proċess ġust.
L-Eks Chief of Staff tal-Prim Ministru u l-Eks Ministru għamlu t-talbiet f’żewġ protesti ġudizzjarji kontra l-Avukat Ġenerali u l-Kummissarju tal-Pulizija. Qalu li ġew notifikati dwar l-akkużi kriminali kontrihom mal-konklużjonijiet tal-inkjesta maġisterjali li ilha snin twal dwar il-konċessjoni tal-isptarijiet Vitals.
L-inkjesta bdiet mill-NGO Repubblika fl-2019 u tressqu akkużi kontra numru ta’ individwi u kumpaniji konnessi b’mod differenti mal-ftehim. Schembri u Mizzi, flimkien mal-Eks Prim Ministru Joseph Muscat, qed jiffaċċjaw l-aktar akkużi serji ta’ ħasil ta’ flus, tixħim, kummerċ fl-influwenza u lista twila ta’ akkużi oħra, fosthom it-twaqqif ta’ assoċjazzjoni kriminali. Dawn għandhom jirrispondu fil-Qorti għall-akkużi nhar it-Tlieta li ġejjin.
Fost l-akkużati hemm Kasco Engineering Limited u FSV Limited, it-tnejn proprjetà ta’ Schembri. Din kienet l-ewwel darba li Mizzi u Schembri kienu rreaġixxew minn meta tressqu l-akkużi.
Mizzi u Schembri fil-protesti tagħhom qalu li għalkemm in-natura tal-akkużi kienet titlob spjegazzjoni obbligatorja, ħadd qatt ma tkellem magħhom qabel ma tressqu l-akkużi. Lanqas ma ngħataw “żvelar effettiv” mill-prosekuzzjoni, u b’hekk ssuġġettawhom għal preġudizzju saħansitra akbar.
Fuq ordni tal-Qorti, il-prosekuzzjoni kienet tathom ir-rapport ta’ inkjesta iżda rrifjutat li tagħti l-appendiċi msemmija f’dak ir-rapport, minkejja li ħafna minn dawk l-annessi kienu diġà f’format diġitali. Meta wieġbet, l-Avukat Ġenerali qalet li fid-digriet tagħha, il-maġistrat kienet ċara ħafna. Dak li kellu jkun disponibbli kien il-proċess verbali u kull evidenza materjali oħra li jista’ jkollha l-Pulizija, li tirriżulta minn kwalunkwe investigazzjoni parallela.
Il-prosekuzzjoni kienet għaddiet il-proċess verbali u ma kinitx obbligata li tagħti l-ebda dokumentazzjoni oħra. Dik id-dokumentazzjoni tkun ippreżentata fil-Qorti bħala parti mill-inkjesta maġisterjali “fit-totalità tagħha”, qal l-AĠ.
Iżda l-avukati ta’ Schembri u Mizzi saħqu li dik l-informazzjoni kellha tiġi mgħoddija lilhom hekk kif kienu meqjusa bħala “suspettati”. Il-Kodiċi Kriminali nnifsu ta dak id-dritt lis-suspettati u lill-persuni akkużati. L-Artikolu 543AF tal-Kodiċi jgħid li tali persuni għandu jkollhom aċċess, mingħajr ħlas, għall-provi materjali kollha, kemm kontra kif ukoll favurhom, miżmuma fil-pussess tal-Pulizija.
Dik l-evidenza tista’ tkun disponibbli għall-avukati tagħhom sabiex jissalvagwardjaw il-proċess ġust tagħhom u biex ikunu jistgħu jippreparaw difiża valida. Bħala persuni li qed jiffaċċjaw akkużi kriminali, Schembri u Mizzi kellhom kull dritt għal “full disclosure” mill-istadji bikrin ħafna tal-kumpilazzjoni tal-evidenza u speċjalment qabel ma l-Qorti ddeċidiet jekk kienx hemm biżżejjed provi prima facie biex l-akkużat jgħaddi ġuri fuq akkuża.
Dan id-dritt għal żvelar sħiħ kien ukoll parti integrali mid-dritt fundamentali tal-akkużat għal proċess ġust kif salvagwardjat f’termini tal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. Huma talbu lill-AĠ u lill-Kummissarju tal-Pulizija biex minnufih jagħtuhom l-iżvelar sħiħ mingħajr aktar dewmien, u jżommuhom responsabbli għad-danni. Wissew ukoll formalment li se jibdew proċeduri kostituzzjonali jekk dan il-ksur tad-drittijiet ma jiġix rimedjat mill-aktar fis.
Oġġezzjonijiet biex Repubblika tiġi ammessa bħala parti danneġġjata
Schembri u Mizzi ressqu wkoll żewġ risposti separati għat-talba ta’ Repubblika biex tiġi ammessa bħala parti danneġġata fil-kawżi kriminali kontrihom. It-talba ta’ Repubblika, huma qalu, ma kienet “xejn ħlief manuvra legali” biex tipprova tintervjeni fi proċeduri fejn l-organizzazzjoni ma kellha ebda dritt li tkun parti.
Repubblika ma kellha ebda interess f’dawk il-proċedimenti f’termini ta’ liġi u l-allegazzjonijiet tagħhom “ma kien jistħoqqilhom l-ebda risposta, u l-unika ħaġa li wieħed jgħid f’dan l-istadju huwa li l-allegazzjonijiet minn Repubblika kienu aktar simili għal ktieb tal-ħrejjef ta’ Esopu milli protest ġudizzjarju serju,” huma qalu.
Dawk l-allegazzjonijiet kienu kemm fattwalment kif ukoll legalment “totalment infondati,” irribattaw l-avukati, u talbu lil Repubblika biex tieqaf minn kull azzjoni oħra odjuża, frivola u vessatorja.
L-Avukati Edward Gatt, Mark Vassallo u Shaun Zammit iffirmaw l-atti ġudizzjarji.
