Is-soċjetà ċilvili Repubblika ġiet miċħuda milli tkun parteċipi fl-akkużi kriminali kontra għadd kbir ta’ uffiċjali pubbliċi u kumpaniji privati implikati fl-iskandlu ta’ privatizzazzjoni ta’ Vitals. Il-Maġistrat Leonard Caruana qal li minkejja li r-Repubblika ressqet l-ilment oriġinali, ma setgħetx titlob li għandha status ta’ vittma’, u li dan id-dritt ma jingħatax b’mod awtomatiku lil xi ħadd li jsostni li huwa parti sofferta.
Id-deċiżjonijiet jikkonċernaw it-tieni livell ta’ akkużi mressqa kontra l-Eks Ministri Chris Fearne u Edward Scicluna, diversi eks impjegati taċ-ċivil li jinkludu Segretarji Permanenti, kif ukoll avukati u maniġers tan-negozju konnessi ma’ Vitals Global Healthcare u aktar tard Steward.
L-avukati li qed jaġixxu f’isem Joseph Muscat, li qed jiffaċċja wkoll akkużi kriminali, oġġezzjonaw ukoll għal talba separata minn Repubblika biex tiġi ammessa bħala parti fil-kawża fl-akkużi kriminali kontrih. L-Avukati ta’ Muscat Vincent Galea, Ishmael Psaila, Charlon Gouder, Etienne Borg Ferranti u Dominic Micallef, sostnew li Repubblika kienet żbaljata meta sostniet li kienet il-parti midruba li tat bidu għall-inkjesta maġisterjali fl-2019.
“Inkjesta maġisterjali ma tibdiex mill-parti midruba,” sostnew l-avukati. Is-sezzjoni rilevanti tal-Kodiċi Kriminali ma titkellimx dwar il-persuni sofferti, iżda dwar “persuna li mhix l-Avukat Ġenerali jew uffiċjal tal-pulizija. Il-kelma użata mil-liġi hija “persuna” mhux “parti offiż,” kif qed tipprova timplika Repubblika.”
Talbiet simili minn Repubblika kienu ġew miċħuda f’deċiżjonijiet tal-Qorti Kostituzzjonali mill-2018, fil-każ ta’ Simon Busuttil kontra l-Avukat Ġenerali, u f’Mejju 2023, f’kawża mressqa minn Repubblika kontra l-Avukat tal-Istat.
L-avukati saħqu li biex Repubblika, jew kwalunkwe persuna oħra, jiġu ammessi bħala l-parti leġġjata f’kawża kriminali, iridu juru li sofriet danni bħala riżultat tar-reati li bihom huma akkużati l-akkużati, u li kien il-vittma tad-delitt.
F’każijiet bħal dawn, huwa l-Istat li jassumi l-istatus tal-parti danneġġjata, rappreżentat fil-proċedimenti mill-Avukat tal-Istat. L-uniku jippermetti li individwi, u mhux organizzazzjonijiet, jiġu ammessi bħala parti danneġġjata fi proċedimenti kriminali.
