Qorti tal-minorenni preseduta mill-Maġistrat Abigail Vella Critien għamlet appell lil-leġiżlaturi biex jikkunsidraw li jbaxxu l-età tal-kunsens biex jindirizzaw ir-realtà dejjem tikber tas-sess fost it-tfal taħt is-16-il sena, u minflok jibdew kampanja ta’ edukazzjoni sesswali aktar effettiva.
Il-kwistjoni qamet meta ġuvni ta’ 15-il sena u t-tfajla tiegħu ta’ 14-il sena spiċċaw il-Qorti, akkużati separatament fuq korruzzjoni ta’ minorenni u li għamlu attività sesswali ma’ persuni taħt is-16-il sena. Minuri bħal dawn huwa meqjusa bħala persuna vulnerabbli skont il-liġi.
Ir-relazzjoni sesswali tagħhom ħarġet fil-beraħ wara li t-tifla nqabdet tqila u welldet tarbija. L-uffiċjali tal-assistenza soċjali qajmu l-kwistjoni mal-awtoritajiet relattivi, u wasslu għal investigazzjonijiet tal-Pulizija li fl-aħħar wasslu għal akkużi kriminali kontra l-ġenituri taħt l-età.
Waqt il-proċeduri quddiem il-Qorti tal-Minorenni, kemm it-tifel kif ukoll it-tifla għażlu d-dritt tagħhom li ma jixhdux kontra xulxin biex jevitaw l-awtoinkriminazzjoni. Il-Qorti osservat li dan il-każ ma kienx l-ewwel wieħed tax-xorta tiegħu
Il-Prosekuzzjoni ma pproduċiet l-ebda xhieda jew evidenza dokumentata oħra “li b’xi mod jistgħu jirriżultaw f’kundanna,” osservat il-Maġistrat Vella Critien. L-allegati reati kienu seħħew meta t-tifel kellu kważi 16-il sena, li jfisser ftit xhur biex imur sal-limitu tal-età attwali tal-kunsens sesswali. It-tfajla tiegħu kellha ftit aktar minn 14-il sena.
Meta tat is-sentenza fir-rigward tat-tifel, il-Qorti osservat li dan il-każ ma kienx l-ewwel wieħed tax-xorta tiegħu. Il-maġistrat kienet, fil-fatt, ippresedet kawżi simili fejn fin-nuqqas tal-“aqwa provi”, il-Qorti ma kellhiex għażla ħlief li teħles lill-akkużat.
Madankollu, il-mistoqsija kruċjali li qamet f’dan l-istadju kienet jekk kienx wasal iż-żmien li l-leġiżlatur jikkunsidra li jbaxxi l-età tal-kunsens sesswali minn 16 għal 14-il sena, biex iġibha konformi mal-età meta żagħżugħ ħati jista’ jiffaċċja prosekuzzjoni kriminali fil-Qorti.
Jekk le, il-leġiżlatur għandu mill-inqas jikkunsidra d-dekriminalizzazzjoni f’każijiet fejn iż-żewġ minorenni taħt l-età ta’ bejn wieħed u ieħor l-istess età, u l-istess grad ta’ maturità jidħlu f’sess kunsenswali, issuġġeriet il-Qorti.
Meta ressqet il-kwistjoni lil-leġiżlatur, il-Qorti wettqet studju dettaljat tax-xenarju legali applikabbli madwar l-Ewropa, b’enfasi fuq kull stat membru tal-UE biex jifhem aħjar il-mod kif evolviet is-soċjetà. “Qegħdin ngħixu f’dinja fejn tajjeb jew ħażin, wieħed irid jammetti li l-promiskwità hi realtà, u li l-età li fiha l-minuri jew l-adolexxenti qed jagħmlu s-sess dejjem qed tonqos,” osservat il-Maġistrat Critien.
Id-Direttiva tal-UE dwar il-ġlieda kontra l-abbuż sesswali, l-isfruttament sesswali tat-tfal u l-pedopornografija tittratta l-età tal-kunsens sesswali li tvarja bejn l-14 u s-16-il sena. Wara li analizzat il-liġijiet kriminali fis-27 ġurisdizzjoni ta’ stat membru tal-UE, il-Qorti kkonkludiet li l-età medja tal-kunsens fl-Ewropa bħalissa kienet ta’ 14.25, ferm taħt il-limitu ta’ età Malti ta’ 16-il sena.
Qed ngħixu f’dinja fejn, bir-raġun jew le, il-minuri qed “jikbru” aktar malajr u jesperimentaw bis-sesswalità tagħhom f’età iżgħar, osserva l-Maġistrat. Minħabba din ir-realtà, ikun għaqli li nibdew “diskussjoni utli u serja” dwar dan is-suġġett li nisperaw li tirriżulta fi tnaqqis tal-età tal-kunsens sesswali sabiex tirrifletti l-istil ta’ ħajja attwali.
Dan iġib ukoll is-sistema tagħna konformi mal-limitu tal-età medja applikabbli bħalissa madwar il-bqija tal-Ewropa. Dawn l-emendi għandhom jiġu kkunsidrati f’każijiet meta l-allegati delinkwenti jkunu żagħżagħ, tal-istess jew kważi tal-istess età u żvilupp personali li m’għandhom l-ebda “intenzjoni malizzjuża” u lanqas interess li jixhdu kontra xulxin.
Fil-każ quddiem il-Qorti f’ Malta, il-minuri taw il-kunsens tagħhom għas-sess u ma kellhom l-ebda intenzjoni li “jħammġu” lil ħadd. Kulma riedu kien sempliċement “esperjenza adoloxxenti oħra u mhux aktar”.
Hi ħasra li tali żagħżagħ taħt l-età li “wara kollox kienu biss intenzjonati li ‘jieħdu gost’ flimkien” spiċċaw akkużati kriminalment fil-Qorti. Idejn il-Pulizija huma marbuta f’ċirkustanzi bħal dawn u akkużi huma ppressati kontra ż-żewġ partijiet.
Il-Pulizija u l-Qrati għandhom jiffokaw ir-riżorsi fuq reati li jistħoqqilhom ħin u sforz aktar milli fuq sitwazzjonijiet bħal dawn li lanqas huma kklassifikati bħala reati kriminali f’pajjiżi oħra. U “kampanja taʼ edukazzjoni sesswali tkun aktar effettiva minn Prosekuzzjoni fil-Qorti,” osservat il-Maġistrat, filwaqt li appellat lil-leġiżlatur biex jikkunsidra li jbaxxi l-età tal-kunsens u jiddekriminalizza l-attività sesswali f’xenarji bħal dawn.
Il-Qorti ordnat ukoll li kopja tas-sentenza, li tneħħi r-referenzi kollha għall-identità tal-partijiet, kellha tintbagħat lill-Prim Ministru u lill-Ministru tal-Ġustizzja għall-konsiderazzjoni.
L-avukat David Gatt kien avukat tat-tifel filwaqt li l-avukat Edward Gatt kien avukat tat-tifla.
