Mill-kumitati mwaqqfa biex jevalwaw l-offerti għat-tmexxija tat-tliet sptarijiet, għad hemm inċertezza dwar liema persuni kienu responsabbli għad-deċiżjoni li Vitals tieħu f’idejha din il-konċessjoni. Fil-Qorti xehdu bosta persuni fosthom membru tal-kumitat li kien responsabbli għall-ħarsien tal-konċessjoni u William Wait, l-Eks Chairperson tal-entità Projects Malta.
Wieħed mix-xhieda, Michael Ganado, qal li l-konċessjoni fil-bidu kienet tikkonċerna biss l-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex, iżda l-Gvern għażel li jinkludi wkoll l-isptarijiet Karin Grech u San Luqa. Numru ta’ xhieda fuq mistoqsijiet tad-difża qalu li ma jiftakrux jew ma jafux kif seħħew ċertu affarijiet u semmew xi persuni. Wara qalu li ma kinux ċerti mija fil-mija fuqhom, xhud minnhom qal li kien jattendi għal laqgħat imma ma jafx min kien fil-kumitat ta’ tmexxija.
Dan ħareġ hekk kif il-Maġistrat Leonard Caruana sema’ dettalji dwar il-ħidma tal-kumitati li evalwaw l-offerti għall-konċessjoni ta’ tliet sptarijiet tal-gvern fl-2015 hekk kif kompliet il-kumpilazzjoni tal-evidenza kontra l-Eks Ministru tas-Saħħa Chris Fearne u l-Gvernatur tal-Bank Ċentrali u Eks Ministru Laburista tal-Finanzi Edward Scicluna, u oħrajn.
Huma u diversi uffiċjali pubbliċi qed iwieġbu mhux ħatja għall-frodi u misapproprjazzjoni fuq il-konċessjoni mogħtija lil Vitals Global Healthcare u sussegwentement Steward Healthcare. David Galea, li jispeċjalizza f’servizzi ta’ konsulenza kummerċjali permezz tal-kumpanija tiegħu BEAT Ltd, spjega kif kien ingaġġat minn Projects Malta biex jagħti l-kontribut tiegħu lill-kumitat ta’ tmexxija mwaqqaf biex jara l-implimentazzjoni tal-proġett tal-isptarijiet.
Mistoqsi jekk kienx membru ta’ dak il-kumitat, Galea qal li “attendi kull laqgħa” iżda qatt ma kien ra xi lista li ssemmi b’mod espliċitu membri tal-kumitat ta’ tmexxija. Ippressat aktar mill-avukat David Farrugia Sacco dwar il-presidenza ta’ dak il-kumitat, Galea spjega li l-Eks Segretarju Permanenti Ronald Mizzi kien “l-aktar anzjan” iżda “xi drabi kien hemm ukoll is-Segretarju Permanenti Joe Rapa.” Madankollu ma kienx “100% ċert” dwar min kien qed jippresiedi.
Il-membri tal-Kumitat ma kinux “esperti mediċi,” qal Galea, filwaqt li enfasizza l-fatt li l-kompetenza tiegħu kienet mil-lat kummerċjali. Waqt li amplifika dwar it-twaqqif, Galea qal li kien hemm kumitat ta’ negozjar u kumitat ta’ evalwazzjoni, u seba’ tipi ta’ skemi ta’ ħidma.
Huwa elenka dawk l-iskemi ta’ xogħol bħala: tħejjija ta’ siti inkluża esproprjazzjoni u xogħol ieħor relatat mal-art, evalwazzjoni ta’ offerti minn partijiet terzi, tim ta’ negozjar li jieħu ħsieb l-arranġamenti kummerċjali, tim tekniku li jittratta proprjetà, sptar u servizzi u servizzi mediċi lill-pazjenti, grupp estern. tim ta’ komunikazzjoni marbut mal-ministeru, tim tar-riżorsi umani u tim ta’ ġestjoni tal-proġett.
Dwar l-offerti għall-proġett tal-isptarijiet, Galea qal li ma jiftakarx li kien preżenti meta ġew diskussi l-offerti. Madankollu, kien involut biss fl-offerta minn Vitals. Hu kien sar jaf permezz ta’ rapporti fil-midja li kien hemm tliet offerenti fuq il-proġett tal-isptarijiet.
Mistoqsi mill-avukat Franco Debono, Galea qal li l-offerti mressqa f’termini tat-Talba għall-Proposti kellhom jiġu evalwati skont sett ta’ kriterji fissi, li wieħed minnhom kien “adegwatezza u probità”. Mistoqsi speċifikament dwar il-pass mark, Galea qal li se jkollu jiċċekkja dokumentazzjoni relattiva biex jikkonferma dik iċ-ċifra.
Meta xehed waqt seduta preċedenti, l-Awditur Ġenerali Charles Deguara kien “ikkritika bl-aħrax” in-negozjar u l-evalwazzjoni tal-proġett, filwaqt li enfasizza l-fatt li l-parti tas-saħħa ma kienet involuta xejn.”X’għandek xi tgħid dwar dan?” staqsa l-avukat Stefano Filletti.
“L-ewwel nett kien l-istess ministeru,” wieġeb ix-xhud, b’referenza għall-Eks Ministeru għall-Enerġija u s-Saħħa mmexxi mill-Ministru Konrad Mizzi, li kien responsabbli biex imexxi l-proġett. “U l-aspetti mediċi tekniċi żgur kienu trattati minn esperti mediċi. Ma nistax ngħid min imma n-nies tas-saħħa żgur kienu involuti,” żied Galea.
Mistoqsi mill-Maġistrat Leonard Caruana dwar il-grad ta’ involviment tal-ministeru tas-saħħa, Galea spjega li l-proġett kien jinvolvi aspetti kummerċjali, legali u tekniċi. Mistoqsi dwar l-ismijiet ta’ dawk involuti fin-naħa teknika tal-proġett, Galea l-ewwel qal li ma jistax jiftakar. Iżda mbagħad semma’ l-ismijiet tat-tobba Stephen Zammit u Nadine Delicata bħala l-kapijiet tal-Isptarijiet Karin Grech u ta’ Għawdex rispettivament.
“Taqbel li dawk it-tobba spiċċaw jaħdmu għal Vitals?” staqsa l-avukat Stephen Tonna Lowell. “Iva,” wieġeb Galea. “Imma biex inkun ġust, ma nafx jekk kinux involuti fil-proġett.” Flimkien ma’ Fearne u Scicluna hemm akkużati Eks Segretarji Permanenti Alfred Camilleri u Joseph Rapa, is-Segretarju Permanenti attwali Ronald Mizzi, il-membri tal-kumitat ta’ aġġudikazzjoni James Camenzuli, Manuel Castagna, u Robert Borg, il-kontrollur finanzjarju Kenneth Deguara, u ħames avukati: Kevin Deguara, Jean Carl Farrugia, Aron Mifsud Bonnici, Deborah Anne Chappell u Bradley Gatt.
Il-15-il akkużat huma akkużati bi frodi, b’Fearne u Scicluna jiġu akkużati wkoll b’misapproprjazzjoni u li għamlu qligħ frawdolenti billi abbużaw mill-pożizzjoni tagħhom. Il-ħasil tal-flus huwa fost l-akkużi li qed jiffaċċjaw l-akkużati oħra.
Il-kumpilazzzjoni tkompli l-Ħamis fid-9.30am.
14:23: Il-Ħamis, 11 ta’ Lulju mistennija jixhdu l-avukat Stefano Frendo, Clemente Mifsud Bonnici, Stefan Attard, George Gregory, rappreżentant mid-Dipartiment tal-Kuntratti, id-direttur tal-uffiċċju tal-baġit, l-avukat Andrei Vella, Joseph Camilleri u rappreżentant tal-Malta Business Registry. Is-seduta spiċċat hawn u l-każ se jkompli għada.
14:20: Id-difiża teżenta lix-xhud skedat li jmiss, Andrew Sammut, milli jkollu jixhed, peress li x-xhieda ta’ Attard kienet għamlitha superfluwa. Eżentat ukoll mix-xhieda lil George Gregory, Managing Partner ta’ RSM Malta.
14:18: Issejħet biex tixhed Claudine Attard, direttur tas-servizzi ta’ konsulenza ta’ PwC. Meta wieġbet mistoqsija mill-Qorti, hija qalet li ma kinitx involuta fil-proċess tal-onboarding tal-klijenti. Il-partijiet jeżentawha milli tixhed. Qabel ma toħroġ mill-awla, il-Qorti tagħtiha struzzjonijiet biex tinforma lil Pace Ross li għada għandha tixhed u ġġib magħha l-ittri ta’ impenji kollha li PwC kellha b’rabta ma’ dan il-proġett.
14:13: Dr. Filletti jistaqsi jekk PwC ipprovditx servizzi lil VGH jew lil Steward. Iva, twieġeb hi. “Kien hemm żewġ ittri ta’ ingaġġ. Waħda kienet reviżjoni tal-mudell għall-finanzjaturi, ditta bbażata fir-Renju Unit li kienet talbet reviżjoni tal-mudell. Kien hemm ittra oħra ta’ ingaġġ fir-rigward tal-istima tal-evalwazzjoni tal-istabbiliment tal-konċessjoni f’dak il-mument.”
Fid-dawl tax-xhieda tar-rappreżentanti ta’ PwC, id-difiża żżid lil Lucienne Pace Ross fil-kapaċità tagħha ta’ direttur responsabbli għall-onboarding tal-klijenti mal-lista tax-xhieda tagħha.
14:10: L-Avukati Filletti jistaqsi liema kumpaniji kienu sussidjarji ta’ Bluestone. Ma tiftakarx, iżda meta mistoqsija dwar il-VGH tgħid li dak iż-żmien kienet inkorporata. “Min-naħa finanzjarja, kien hemm abbozzar minnha li appoġġja dik l-offerta.”
“U ma kontx taf li l-VGH kienet parti minnha?” sfida lill-avukat. “Iva kont naf. Kienet kumpanija mwaqqfa biex twieġeb għall-RfP. Proprjetà ta’ Bluestone.”
13:59: Il-Maġistrat jitlob lil Spina jispjega x’kien kien jinvolvi r-rwol ta’ PwC. Ix-xhud tgħid li kienet qed tevalwa l-aspett finanzjarju u ħadet rwol aktar estensiv bħala project managers. Kienet involuta fl-aspett tal-pjan tan-negozju. Kienet meħtieġa ditta internazzjonali tal-arkitettura u dan kien jinvolvi nefqa, u għalhekk kienet ittrattat dak l-aspett.
“Niftakar lil Ram Tumuluri jiffirma d-dokumenti. Ma niftakarx is-siġilli, imma l-firma niftakar.”
13:55: L-Avukat Roberto Montalto jistaqsi għaliex Deborah Chappell kienet intbagħtet tippreżenta d-dokumentazzjoni li kienu ħejjew. “Ma niftakarx għalfejn. Ma niftakarx id-dettalji. Nista’ nitkellem biss għalija nnifsi. Ma wassaltx id-dokumentazzjoni jien.”
“Il-kollega tiegħi tinsab f’pożizzjoni aħjar biex iwieġeb. Dak iż-żmien kont tqila ħafna u ma stajtx inġorr il-kaxxi jien stess.”
13:50: Angelique Spina minn PwC titla’ tixhed u tiċċara li hi mhix awditur u titlob ukoll dispensa mill-obbligi ta’ segretezza mill-Qorti. Hija tgħid lill-Qorti li tim ta’ ġestjoni tar-riskju, li kien immexxi minn Lucienne Pace Ross, kien evalwa lil Ram Tumuluri. Hija kienet involuta fir-reviżjoni tal-pjan tan-negozju, u żgurat li kien allinjat mar-rekwiżiti. Bħala parti mill-proċess tal-ġestjoni tal-proġett, huma kienu jitolbu dokumentazzjoni.
13:44: L-MoU kien speċifikament dwar l-Isptar Ġenerali t’Għawdex u mhux fuq tliet sptarijiet tal-istat, huwa jgħid. Ir-rapport tal-inkjesta jirriżulta li Deborah Gatt minn PwC, ġiet imħarrka quddiem il-Maġistrat inkwerenti.
Dr. Filletti jikkonfronta lix-xhud. “Espert fl-inkjesta rrapporta li l-proċess tas-sejħa għall-offerti kien ivvizzjat u li l-MoU kien diġà qed jilqa’ għall-RfP kollu. Din l-affermazzjoni hija korretta jew le?”
“Huwa suġġettiv. Ma nistax nagħti tweġiba fattwali,” iwieġeb Ganado. “Li nista’ ngħid hu li l-MoU rrefera speċifikament għall-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex.”
13:39: Il-Prosekutur Refalo jistaqsi x’ried ifisser ix-xhud meta qal li l-ambitu tal-proċess inbidel. Ganado jwieġeb li fil-bidu kienu ġew avviċinati għall-Isptar Ġenerali t’Għawdex, iżda mbagħad il-gvern kien ħareġ RfP li kienet tinkludi wkoll l-Isptar Karin Grech u l-Isptar San Luqa.
13:29: “Kienu qalulna li l-punt tat-tluq kien li l-Memorandum of Understanding tagħna tliet xhur biex nippreżentaw proposta lill-gvern tal-pjanijiet tagħhom għall-konċessjoni tal-isptarijiet.” Dr. Debono jerġa’ jistaqsi jekk kienx hemm xi bozoz ħomor fil-proċess ta’ onboarding. “Bluestone kien il-klijent tagħna. Dak iż-żmien, ma rajna xejn minn dan…” L-avukat interrompa lix-xhud, u talbu jispjega l-proċess ta’ onboarding.
Zammit wieġeb li ma kellux x’jaqsam ma’ dan l-aspett. Dan kien trattat mis-sieħba tal-ġestjoni tar-riskju ta ‘PwC, Lucienne Pace Ross, huwa jgħid. Kien hemm ħafna affarijiet li kellhom isiru fi żmien qasir ħafna, qal Zammit. Kemm kien hemm ħin? jistaqsi l-Avukat Debono.
“It-tender inħarġet fis-27 ta’ Marzu, wara li f’Jannar is-sottomissjoni tal-Gozo Business Plan ma konniex aktar involuti.” Ma kienx hemm bnadar ħomor minħabba li l-ambitu tal-proġett kien inbidel biex jinkludi tender pubbliku, jispjega.
L-involviment ta’ PwC intemm bis-sottomissjoni tal-proposta. Huma ma kinux ipparteċipaw fin-negozjati u d-diskussjonijiet bejn Bluestone u l-Gvern. “Aħna assistejna lill-klijent tagħna fit-tħejjija għall-offerta.” Dr. Debono jerġa’ jistaqsi dwar jekk id-ditta xehditx fl-inkjesta. “Jien personalment ma kontx u ma naħsibx li xi ħadd mill-istaff tagħna kien, sakemm ma jkunx marbut b’segretezza.”
13:17: “L-involviment tagħna kien fi Bluestone Investments,” jgħid Zammit. “Kienu klijenti tagħna. Konna ġejna mitluba ngħinuhom iħejju pjan ta’ negozju u valutazzjoni tal-impatt soċjali tal-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex. Imbagħad kellna talba biex ngħinuhom fl-RFP għat-tliet sptarijiet.”
Zammit jgħid lill-Qorti li f’Ottubru 2014 saru l-ewwel diskussjonijiet ma’ Ram Tumuluri, li kien qed jirrappreżenta lil Bluestone. Dr. Franco Debono jistaqsi dwar x’involvi l-proċess ta’ onboarding tal-klijenti. “Mal-ewwel kuntatt tagħna ma’ sitwazzjonijiet speċjali ta’ Bluestone, tlabna xi KYC biex inkunu nafu ma’ min konna nittrattaw.” Il-funzjoni ta’ ġestjoni tar-riskju ta’ PwC imbagħad ħarset fihom.
“Dak iż-żmien ma kien hemm l-ebda bnadar.” Crossrange kienet ġiet indikata bħala l-kumpanija possibbli fil-formazzjoni. Debono jistaqsi dwar l-inkjesta maġisterjali li saret mill-Maġistrat Gabriella Vella “bir-rispett kollu lejha u l-integrità tagħha”. “Int jew xi ħadd minn PwC xehdu qabel mal-inkjesta?” “Le.”
13:13: Il-membru tal-Kumitat John Valenzia huwa x-xhud li jmiss, wara li ġie msejjaħ mid-difiża. Huwa jieħu l-istand, iżda jingħad li l-kwistjonijiet li kien se jiġi interrogat dwarhom ġew solvuti u għalhekk m’għandux għalfejn jixhed.
L-istess seħħ max-xhud sussegwenti, iċ-Chief Operating Officer ta’ Projects Malta, Eman Schembri. Michel Zammit, sieħeb ta’ PwC, huwa xhud ieħor. Huwa jitlob lill-Qorti biex teħilsu mill-obbligu tas-sigriet professjonali. “Mela, m’għandekx dispensa mill-klijenti tiegħek?” tistaqsi lill-Qorti. Ix-xhud iwieġeb fin-negattiv.
L-Avukati Filletti, Debono u Montalto kollha jissottomettu lill-Qorti li x-xhud ma jistax jinħeles mis-sigriet professjonali mingħajr il-kunsens tal-klijent tiegħu. Il-Qorti, wara li kkonsultat mal-Att dwar is-Segretezza Professjonali, tiddetta digriet li jinnota li x-xhud qal li hu marbut bis-segretezza professjonali għax kien jaħdem ma’ ditta tal-awditjar. Il-Qorti, billi osservat li Zammit ma kienx awditur, ħelsu minn kull obbligu ta’ segretezza.
13:05: Taħt kontro-eżami minn Dr. Filletti, Wait ikkonferma li kien kap ta’ Projects Malta. Magħfus dwar l-RfP u jekk Projects Malta kinitx l-awtorità kontraenti fil-proċess tal-akkwist pubbliku, Wait insista li Projects Malta kienet l-“amministratur.”
“Aħna konna l-amministraturi, żgurajna li l-kaxxi li fihom l-offerti jinfetħu fil-preżenza ta’ nutar u mbagħad ingħataw lill-kumitat ta’ evalwazzjoni.” Din kienet l-unika konċessjoni li saret minn Projects Malta. Kien hemm sħubijiet privati-pubbliċi oħra iżda mhux konċessjoni,” sostna Wait.
L-Avukat Filletti jistaqsi dwar ir-rappreżentanti ta’ Projects Malta li qegħdin fil-kumitat ta’ tmexxija. Wara xi suġġerimenti, Wait jgħid lill-Qorti li kienu ġew maħtura mis-Segretarju Permanenti dak iż-żmien. “Għandu isem?” jistaqsi l-Maġistrat. “Is-Sur Mizzi,” jgħid Wait. “Ronald Mizzi,” jgħid Dr. Filletti.
L-Avukat Franco Debono jistaqsi lix-xhud dwar ditta legali barranija li kien semma qabel – Weightmans. “Kienu avukati li appoġġjaw il-kumitati. Il-kumitat tan-negozjati,” qal Wait. Dr. Roberto Montalto jistaqsi Wait mingħand min kien jirċievi l-applikazzjonijiet il-kumitat.
“Ġeneralment ikunu dokumenti ssiġillati. Qatt ma ltqajt mal-individwi li ppreżentawhom.” Jista ‘jkun sempliċi messaġġier li wassalhom, huwa qal. Ebda mistoqsijiet oħra ma saret bix-xhieda ta’ Wait tintemm hawn.
12:55: “Ir-rwol ta’ Projects Malta kien li tiffaċilita iżda qatt ma kienet mistennija jew mitluba tieħu deċiżjonijiet,” qal Wait. “Il-proġett issemma għall-ewwel darba fid-diskors tal-baġit għall-2015. Imbagħad kien hemm l-RFP, imbagħad il-kumitat ta’ tmexxija…”
Diversi kumitati kienu jagħmlu rakkomandazzjonijiet u l-Kabinett tal-Ministri jieħu d-deċiżjonijiet finali. Il-Kabinett kien approva l-konċessjoni tas-servizzi tal-kura, qal, u Konrad Mizzi kien preżenti għal aġġornament dwar l-attivitajiet ta’ rilokazzjoni u biex jiffirma l-kuntratt.
12:45: William Wait, Eks CEO ta’ Projects Malta, jissejjaħ għal fuq il-pedana tax-xhieda. Huwa okkupa dik il-kariga mill-2015 sal-2017. “Aħna konna l-amministraturi tal-proġett. Jien ingħaqadt ma’ Projects Malta wara li kienet inħarġet l-RFP.”
L-Avukat Franco Galea jistaqsi jekk l-isem Bradley Gatt kienx ifisser xi ħaġa għalih, “Qatt ma smajt bih,” wieġeb Wait. David Galea kien iċ-Chairman tal-Kumitat ta’ Abbozzar u Negozjar tal-Kuntratti, qal ix-xhud. Dr. Franco Debono jistaqsi min ħatar lil Galea. “Projects Malta ħallsuh.” Huwa qabel mas-suġġeriment tal-avukat li isem Galea seta’ ġie mressaq minn xi ħadd ieħor.
Projects Malta kienet assistita legalment minn Ganado Advocates u Mifsud Bonnici and Associates. Ganado kien ingaġġat qabel ma x-xhud beda jaħdem ma’ Projects Malta, qal, u żied li l-kumpanija ma kinitx involuta fl-abbozzar tal-RFP. “Allura rċevejt RFP komplut?” “Iva. Konna biss ħames persuni fi Projects Malta.”
Fuq il-kumitat ta’ tmexxija, qal li Projects Malta tittratta l-aspett tal-art. Diġà kien hemm uffiċċji eżistenti f’San Luqa, għassa tal-pulizija, bank tad-demm u razzett tal-lama fost affarijiet oħra, huwa qal. Tenna li tim minn Projects Malta ġie fdat bil-konsolidazzjoni tal-aspett tal-art.
12:05: “Kien involut ministeru wieħed biss. Il-Ministeru għall-Enerġija u s-Saħħa,” wieġeb Galea. L-Avukat Filletti jikkonfronta lix-xhud bil-konklużjonijiet tal-Awditur Ġenerali. Il-Qorti tiċċara l-mistoqsija biex tagħmilha aktar faċli: “X’kien l-involviment tal-fergħa tal-ministeru li ħadet ħsieb is-saħħa fil-proġett?”
“Il-kuntatt li kien ikolli kien mal-kumitat ta’ tmexxija f’dak il-livell,” tenna x-xhud, filwaqt li żied li esperti fl-oqsma rispettivi kienu se jiġu kkonsultati dwar l-aspetti tekniċi. Isemmi lil Dr. Stephen Zammit, li jmexxi l-Isptar Karin Grech, u lil Dr Nadine Delicata, li tmexxi l-Isptar t’Għawdex.
Bi tweġiba għal mistoqsija ta’ Dr. Tonna Lowell, ix-xhud jikkonferma li Zammit u Delicata eventwalment kienu impjegati mill-VGH, “essenzjalment impjegati tal-gvern.” L-Avukat Ezekiel Psaila jistaqsi kif il-kumitat kien assigura li t-termini ta’ referenza kienu ġew abbozzati b’mod oġġettiv.
“Ma tistax telimina kompletament is-suġġettività,” saħaq ix-xhud. “Hemm element ta’ ġudizzju professjonali.” “Applikaw l-istess kriterji għal kull offerent?” jistaqsi l-avukat. Huma għamluh, jgħid ix-xhud. Fil-kriterji, it-test tajjeb u xieraq. “Kellhom xi diskrezzjoni li jvarjaw”, jistaqsi l-avukat.
“Le,” jgħid ix-xhud. Galea ma jafx min kien stabbilixxa dan kollu. Il-Prosekutur Francesco Refalo f’kontro-eżamina lix-xhud dwar it-termini ta’ referenza. Fir-rigward tal-ambitu ta’ dawk it-termini, Galea wieġeb: “Ma tistax tidħol fid-dettall, ma tistax tidħol fi struzzjonijiet tax-xogħol,” qal ix-xhud. Il-Qorti titlob li ssir waqfa. Is-seduta hija sospiża san-12:30.
11:55: L-Avukat Filletti reġa’ kompla jistaqsi aktar mistoqsijiet. Minbarra li jipparteċipa fil-kumitat ta’ tmexxija, x’kien jagħmel Galea? Spjega li r-rwol tiegħu kien li jissorvelja l-proġett. Id-dokument tal-bidu tal-proġett kien ġej minn Projects Malta u kien ippreżenta r-rapport tiegħu lill-Kumitat ta’ Tmexxija, jgħid Galea.
Fi tweġiba għal mistoqsija oħra tal-avukat, Galea qal li qatt ma kien ra dokument ta’ offerta simili qabel u lanqas qatt ma ddiskuta wieħed bħalu. Dak id-dokument kien fih it-“termini ta’ referenza” tal-proġett, li kien maqsum fi flussi ta’ xogħol. In-nies kien għażel għal dawn il-flussi tax-xogħol fuq il-bażi tal-kompetenza, qal ix-xhud.
Dr. Filletti jirrimarka li l-Awditur Ġenerali kien ikkritika bl-aħrax il-proġett. Qal li kien hemm xiżma kbira bejn il-ministeri tal-finanzi u tas-saħħa, u l-ministru tas-saħħa lanqas biss ġie kkonsultat. “Mela fuq liema bażi ntgħażel l-offerent jekk il-ministeru tas-saħħa lanqas biss kien involut?”
11:35: “Wara li jibdew joperaw l-isptarijiet, kien hemm aspetti oħra li kellhom jidħlu fis-seħħ. Kienet ‘all-inclusive fee’,” qal Galea. Dan il-ħlas ġie gradat u varjat skont il-livelli ta’ kura mogħtija mill-isptarijiet individwali, kompla jgħid.
Mistoqsi jekk kienx hemm arranġamenti oħra, Galea qal li kien hemm. “Kien hemm arranġament, ftehim ta’ provvista tax-xogħol, li ma kellix involviment fih oriġinarjament u kien maħsub li jkun taħt l-istess tim, iżda eventwalment intlaħaq arranġament ieħor ta’ ħlas.”
11:25: Dr. Thompson jagħfas lix-xhud biex jispeċifika min ħatru biex jabbozzah. Iwieġeb li dak iż-żmien kien f’idejn l-kumitat ta’ tmexxija. “Niftakar li għamiltu permezz ta’ Projects Malta, ippreżentajtha lill-Kumitat ta’ Tmexxija, fid-data speċifikata fid-dokument.”
Fi tweġiba għall-mistoqsijiet tal-avukat, Galea spjega li l-HSDA (Health Services Delivery Agreement) kien ftehim speċjalizzat marbut mal-aspett tal-kura tas-saħħa. “Kien hemm numru ta ‘mudelli b’KPIs li kellhom jimtlew. Ġie ingaġġat tim separat biex jimmonitorja l-livelli tas-servizz,” huwa qal.
Dr. Thompson jistaqsi dwar il-Ħlas tat-Twassil tas-Servizz tas-Saħħa. Dak iż-żmien kienet limitata għal-livelli tas-servizzi, iwieġeb ix-xhud. Il-ħlasijiet saru skont is-servizzi li qed jingħataw mit-tliet sptarijiet. Meta jintlaħqu l-istadji importanti, it-tariffa tiġi riveduta.
11:20: L-avukat Jonathan Thompson jieħu f’idejh l-interrogazzjoni. Huwa jirreferi għal dokument fl-atti tal-proċeduri, bil-logo Beat Ltd. “Kienet struttura proposta ta’ kif il-proġett seta’ jiġi ġestit,” jispjega x-xhud, “imma aħna ma mexxejniex il-proġett”.
Il-Qorti tistaqsi għaliex id-dokument ġie abbozzat. “Min kienet l-udjenza fil-mira?” “Il-persuni li qed imexxu l-inizjattiva,” wieġeb Galea. “Dak iż-żmien kien il-kumitat ta’ tmexxija, dejjem kif nemmen jien.”
11:10: Ix-xhud jintwera t-text tal-RFP fuq żewġ skrins kbar fil-Qorti. Galea qed jipprova jsib il-kriterji tal-għoti fid-dokument tal-RFP. “M’għandekx funzjoni ta’ tfittxija?” jistaqsi x-xhud. “Għandi xorti li għandi laptop,” jgħid il-Maġistrat.
Il-kriterji finalment instabu. Dr. Debono jirrimarka li l-kriterji ngħataw piż ta’ ċerta perċentwali. Il-livell ta’ diskrezzjoni li kellu l-kumitat ta’ evalwazzjoni kien limitat mill-parametri imposti mill-RFP, jissuġġerixxi l-avukat.
10:53: Hu jintwera slide proġettata fuq skrin li ma jistax jinqara minn fejn il-pubbliku u l-istampa. Farrugia Sacco jistaqsi dwar l-istruttura tal-kumpanija proposta f’Lulju 2015. “Ma ġarax hekk. Ġie diskuss mal-avukat intern tagħna u ġie propost. Għax għandek żewġ elementi fil-konċessjoni. Aħna, pjuttost il-gvern, ma konniex inħallsu għan-nefqa kapitali… kienet RFP li tiffoka fuq is-servizz.
Galea jispjega li l-klawsola tfisser li l-gvern għandu d-dritt li jiżgura li l-finanzjament li kien qed jipprovdi qed jintuża b’mod korrett. “Hija prattika pjuttost standard mil-lat ta ‘ġestjoni tar-riskju,” jgħid ix-xhud. “Minħabba li l-banek huma stakeholder importanti ħafna fil-proċess, hemm stadju fejn il-konċessjonarju jrid imur għand il-bank u jikseb ftehim ta’ finanzjament, li mbagħad juri lill-gvern sabiex jiddeċiedi jekk jagħtihx jew le.”
L-Avukat Debono jistaqsi taħt il-mandat ta’ liema ministeru kien jaqa’ taħtu l-proġett. “Kien hemm ministeru wieħed: il-Ministeru tal-Enerġija u s-Saħħa taħt il-Ministru Konrad Mizzi.” Staqsa wkoll jekk Galea kienx responsabbli mit-twaqqif tat-termini ta’ referenza tal-kumitat ta’ evalwazzjoni. Ix-xhud jgħid li huwa kien ressaq abbozz ta’ dokument f’dan is-sens, iżda li ma kienx uffiċjalment responsabbli mit-termini ta’ referenza tal-kumitat ta’ evalwazzjoni.
10:48: Wieħed minn diversi timijiet li jidentifika kien tim mill-ministeru, li jgħid kien inkarigat mill-komunikazzjonijiet – li jagħti aġġornamenti dwar il-proġett lill-pubbliku “mill-aspett tan-nies”. Ma jiftakarx li kien preżenti fil-laqgħa tal-kumitat ta’ tmexxija fejn ġew ippreżentati l-offerti. Lanqas ma jiftakar li ssemmew it-tliet offerenti, iżda jgħid li ma jeskludix dan.
Dr. Farrugia Sacco jistaqsi kif intlaħqu l-konklużjonijiet. “Meta ġew diskussi l-offerti, ma naħsibx li kont preżenti.” Jgħid, iżda, li kien qara r-rapport li tlesta mill-kumitat ta’ evalwazzjoni.
10:43: Ftehim dwar is-Servizzi tas-Saħħa kellu żewġ elementi: aspetti legali u tekniċi. Dawn kienu jinkludu KPIs, livelli ta’ twassil tas-servizz madwar id-diversi servizzi, input tekniku. “Aħna m’aħniex esperti mediċi. Il-kompetenza tiegħi hija finanzjarja u ffukata fuq il-management,” qal Galea. Huwa jispjega li kien tratta l-kunsiderazzjonijiet legali u l-konċessjoni u l-kumitat tan-negozjati, kompla jgħid. Il-Qorti hawn tagħti permess lix-xhud biex jespandi fuq aspetti tekniċi tal-proġett, li jagħmel.
10:35: Micallef jispiċċa jixhed u l-kollega tiegħu David Galea jieħu post fuq il-pedana tax-xhieda.
Dr. Farrugia Sacco jitlob lix-xhud jispjega r-rwol tiegħu fil-kumitat ta’ tmexxija. “Nixtieq nirrapporta fuq numru ta’ oqsma. Kont iffukat fuq in-negozjar tal-kuntratti, partikolarment il-ftehim ta’ konċessjoni u kelli xi kontribut għall-RFP.”
“Min kien iċ-Chairman?” jistaqsi l-avukat. “Kien hemm ħafna nies involuti f’diversi proġetti, rappreżentanti minn ministeri għall-enerġija u s-saħħa.” Jikkonferma li l-kumpanija li għandu, Beat Ltd, kienet ingaġġata minn Projects Malta. L-Avukat Farrugia Sacco jistaqsi jekk ix-xhud kienx membru tal-kumitat ta’ tmexxija.
“Kont nattendi għal kull laqgħa. Ma nafx jekk hux qed inwieġeb il-mistoqsija tiegħek. Issa jekk xi ħadd ikollu lista tan-nies li kienu jiffurmaw il-kumitat ta’ tmexxija, ma nafx, li nista’ ngħid hu li nattendi l-laqgħat.”
Ganado kien ħejja abbozz ta’ RFP, li Galea jgħid li kellu xi kontribut fih, iżda ma mexxiex. Farrugia Sacco jistaqsi dwar minuti li jiddiskutu l-possibbiltà li javviċinaw il-banek biex jevalwaw il-bankabbilità tal-ftehim. Galea jgħid li dan ma kienx ġara fl-aħħar.
10:25: Il-Qorti tistaqsi x’kien il-qasam ta’ kompetenza tiegħu, u x-xhud iwieġeb li kienet eċċellenza operattiva u ġestjoni lean. “Mhijiex eżattament l-ispeċjalizzazzjoni tiegħi li nagħmel dawn l-affarijiet, iżda dak iż-żmien għint fil-proġett.”
Filletti jistaqsi x’kien ir-rwol tal-kumitat. “Kien hemm diversi skemi ta’ ħidma: min kien jieħu ħsieb l-operazzjonijiet, min kien jieħu ħsieb il-punti tal-aġenda eċċ.” Micallef qal li jiftakar biss dettalji żgħar dwar il-ħidma tal-kumitat li baqgħu fil-memorja tiegħu, “minħabba n-natura tal-istorja”.
Filletti jistaqsi jekk Micallef kellux kuntatt ieħor mal-proġett tal-isptarijiet f’kapaċità oħra. “M’għamiltx. Ħriġt minnha bla xkiel u ħelu, u ma kontx involuta wara l-2015.” Huwa jistaqsi lix-xhud jekk kienx involut fil-proċess tal-RFP. “Ir-rwol tiegħi kien amministrattiv ħafna, l-aktar neħħi l-bidliet fil-binarji u l-ifformattjar. Żgur ma żidt l-ebda kontenut jien. Jien kont litteralment nagħmel xogħol ta’ amministratur.”
Mistoqsi min kien ikkontribwixxa għall-kontenut tal-RFP, ix-xhud jgħid li kienu ħafna nies u esperti differenti fil-qasam tagħhom stess, iżda ma setax jispeċifika aktar.
10:19: L-email intbagħtet minn Ronald Mizzi. “Kont taf min kien Ronald Mizzi dak iż-żmien?” “Kont naf li kien Segretarju Permanenti fil-ministeru,” wieġeb Micallef. L-avukat jistaqsi: “Meta kelmek Galea, xi spjega u x’fhimt li hi l-funzjoni ta’ dan il-kumitat?”
“Il-proġett kien il-privatizzazzjoni tal-isptarijiet… staqsieni ’tista’ tgħinni f’dan il-proġett?’… Kien il-kumitat ta’ tmexxija ġenerali fuq dan il-proġett.” Ix-xhud jelabora fuq dak li jkun diskuss. “F’dak l-istadju kien ta’ darba… probabbilment kont fl-uffiċċju tiegħi, il-ftehim tiegħi kien li se nkun nieħu minuti, ngħin u l-bqija.”
Bi tweġiba għal aktar interrogazzjoni, ix-xhud qal li ma setax jiftakar id-deċiżjoni tal-kabinett li tingħata l-konċessjoni, u lanqas ix-xahar li ttieħdet.
10:16: L-Avukat Giannella de Marco, li tirrappreżenta lil Aron Mifsud Bonnici, tieħu f’idejha l-kontro-eżami. Hija titlobu jikkonferma dokument li jelenka l-membri tal-laqgħa tal-kumitat ta’ tmexxija f’April. Il-format jidher familjari, huwa jgħid.
“Kont preżenti għal-laqgħat?” jistaqsi l-avukat. Din hija lista tan-nies li tqassmu l-minuti, il-parteċipanti fil-laqgħa u dawk li ġew skużati.” Wara beda jistaqsi l-Avukat Franco Debono. Huwa qed jirrappreżenta lil Alfred Camilleri, Kenneth Deguara, Bradley Gatt u Robert Borg.
Jistaqsi min kien ħatru fil-kumitat. “Dak iż-żmien kont konsulent self-employed u l-kollega tiegħi, David Galea, kien idaħħal proġetti u kont nipparteċipa.” Mistoqsi jekk kienx hemm xi ħatra formali, Micallef jgħid li ma jemminx li kien hemm, mhux għalih u mhux għal David Galea. “Kien pjuttost informali,” huwa sostna.
Mistoqsi kif twaqqaf il-kumitat, Micallef qal li ma jafx. Kien hemm meta nħatar għalih. Jgħid li jaħseb li jista’ jkun mill-OPM, iżda mbagħad imur lura peress li mhuwiex ċert. “Ma niftakarx dettalji iżda kien fi stadju preliminari ħafna.” De Marco tirreferi għal email li ssemmi kumpanija bl-isem Beat. Hija tistaqsi x’kienet “Beat”.
“Beat kien negozju ta’ konsulenza li permezz tiegħu, dak iż-żmien, kien jipprovdi servizzi esternalizzati,” wieġeb Micallef li qal li Galea kien il-persuna warajha. L-Avukat Stefano Filletti, li qed jassisti lil Ronald Mizzi, jistaqsi wkoll dwar dik l-email. “Kif tirċievi l-ħlas? Mill-kumitat ta’ tmexxija, il-Gvern?” “Jien nagħti fattura lil Beat,” wieġeb ix-xhud.
10:10: L-avukat jaqra minuta li tistabbilixxi l-iżvilupp ta’ sett ta’ abbozz ta ‘ftehimiet ta’ servizz għall-bażi biex tevalwa l-prestazzjoni tal-konċessjonarju matul il-ftehim ta’ konċessjoni. Ix-xhud jgħid li mhux ċert jekk il-minuta kinitx tradotta f’direzzjoni tal-maniġment. “Kont naqbad dak li ntqal bħala azzjoni.”
“Ma nkunx ninvolvi ruħi fl-eżekuzzjoni attwali tal-azzjonijiet,” iwieġeb Micallef għal mistoqsija dwar id-diskussjoni dwar il-prinċipji ewlenin tal-offerent preferut. Nota rreġistrata fl-24 ta ‘Lulju 2015 tgħid li l-ftehim ta’ konċessjoni stabbilixxa disinn kunċettwali – subsezzjoni ta ‘ftehim ta’ kunsinna ta ‘servizz tal-kura tas-saħħa, jeħtieġ li tiddefinixxi servizzi tal-kura tas-saħħa, servizzi sussidjarji eċċ. “Qbadt l-informazzjoni… dak li ġie diskuss, imma qatt ma nvolvejt verament fit-twettiq tal-azzjoni.”
09:58: Joseph Micallef, membru tal-kumitat tat-tmexxija tal-konċessjoni, jitla’ biex jixhed. L-Avukat David Farrugia Sacco jistaqsi dwar ir-rwol tiegħu. “Kien rwol qasir ħafna. Kien perjodu qasir ħafna minn Mejju sa Novembru, ħames xhur b’kollox u minn dak li niftakar madwar ħames laqgħat.”
“Tiftakar min ħejja l-RFP u ppreżentaha lill-Kumitat ta’ Tmexxija?” jistaqsi l-avukat. Micallef jgħid li le. “Probabbilment, numru ta’ nies differenti kienu involuti iżda ma nistax nsemmi isem.” Dr. Farrugia Sacco, li jirrappreżenta lil James Camenzuli, jistaqsi min jikkoordina l-kumitat ta’ tmexxija. Ix-xhud jonqos milli jagħti tweġiba. Huwa jistaqsi min jiddeċiedi dwar il-laqgħa tal-kumitat.
“Probabbilment naraw id-disponibbiltà tan-nies ewlenin, żgur li ma ddeċidejtx jien,” jgħid ix-xhud. Rigward iċ-chairmanship bħala tali, kieku kien hemm xi ħaġa kont inniżżilha, imma ma niftakarx,” jgħid Micallef. “Min jagħtik direzzjoni?” “Dak iż-żmien kont nipprovdi appoġġ… kienet aktar il-persuna l-oħra li tagħmel dan.” Mistoqsi għal min kien qed jirreferi, jgħid li kien is-sieħeb tiegħu fin-negozju David Galea.
09:56: Dr. Tonna Lowell jinforma lill-Qorti li l-parir kien intalab minn Fearne, u ddikjara li kien qed jeżenta lill-Awditur Ġenerali mis-segretezza. Deguara jħalli l-pedana tax-xhieda.
09:50: Il-Prosekutur Francesco Refalo jirrimarka li, peress li l-email intbagħtet lill-gvern mill-Avukat tal-Istat, u ntbagħtet lill-Awditur Ġenerali fuq talba tal-Gvern, hi meħtieġa eżenzjoni mill-Gvern. “Deguara mhix il-persuna idonea biex tesibiha.” Il-Maġistrat jagħti struzzjonijiet lix-xhud biex jesebixxi d-dokument issiġillat, li jinżamm mill-Qorti sakemm rappreżentant tal-gvern ikun jista’ jikkonferma l-eżenzjoni.
09:40: Charles Deguara jerġa’ lura fil-pedana tax-xhieda u jingħata l-ġurament. L-aħħar seduta kien mitlub mill-Avukat Stephen Tonna Lowell biex jesebixxi dokument, li ġab miegħu llum. Jgħid lill-Qorti li d-dokument fih materji li l-Avukat tal-Istat ried fil-moħbi. Il-Qorti tgħid li d-dokument, email mibgħuta minn Dr. Soler f’Novembru 2021, se jinżamm taħt siġill, aċċessibbli biss għall-partijiet.
Il-kawża kriminali kontra l-Eks Deputat Prim Ministru Chris Fearne, il-Gvernatur tal-Bank Ċentrali u l-Eks Mnistru tal-Finanzi Edward Scicluna u 13 oħra qed tkompli quddiem il-Maġistrat Leonard Caruana l-Erbgħa.
Flimkien ma’ Fearne u Scicluna hemm akkużati eks segretarji permanenti Alfred Camilleri u Joseph Rapa, is-Segretarju Permanenti attwali Ronald Mizzi, il-membri tal-kumitat ta’ aġġudikazzjoni James Camenzuli, Manuel Castagna, u Robert Borg, il-kontrollur finanzjarju Kenneth Deguara, u ħames avukati: Kevin Deguara, Jean Carl Farrugia, Aron Mifsud Bonnici, Deborah Anne Chappell u Bradley Gatt.
Il-15-il akkużat huma akkużati bi frodi, b’Fearne u Scicluna jiġu akkużati wkoll b’misapproprjazzjoni u li għamlu qligħ frawdolenti billi abbużaw mill-pożizzjoni tagħhom. Il-ħasil tal-flus huwa fost l-akkużi li qed jiffaċċjaw l-akkużati oħra.
