Meta Marylouise Bugeja, il-kontrollur finanzjarju tal-Aġenzija għas-Servizzi tal-Qorti, kienet mistoqsija mill-Avukat Franco Debono li talabha tispjega min jiddeċiedi kemm għandu jħallas lill-esperti u kif dawn jitħallsu.
“L-esperti jinħatru mill-maġistrat inkwirenti. Aħna nittrattaw il-ħlasijiet. Huma jew jingħataw vawċer tal-ħlas jew jissottomettu fattura għall-ħlas.” “Dejjem naċċertaw jekk il-fattura hijiex irreġistrata qabel ma nħallsu,” qalet ix-xhud.
“Ladarba jkun hemm voucher jew fattura valida, inħallas. Jien ma nidħolx fir-rati jew ma niddubitax l-ammonti.” Kien hemm rati ta’ ħlas differenti għall-esperti, li mhux dejjem kienu l-istess, tgħid ix-xhud. Dr. Debono jitlobha tissottometti lista ta’ esperti li jassistu l-inkjesti. Il-maġistrat jistaqsi jekk din l-informazzjoni hijiex faċilment disponibbli. Mhuwiex, twieġeb ix-xhud.
Il-maġistrat jistaqsi jekk din il-prova hijiex vitali għall-finijiet tal-prima facie, jew jekk tistax tiġi ppreżentata fi stadju aktar tard. Dan ħareġ hekk kif kompliet il-kumpilazzjoni fil-konfront tal-Eks Deputat Prim Ministru Chris Fearne u l-Eks Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna li t-Tlieta reġgħu lura l-Qorti biex ikomplu jinstemgħu l-provi kontrihom.
Fearne, Scicluna u 13-il oħra qed jikkontestaw l-akkużi kriminali kontrihom b’rabta mal-ftehim frawdolenti tal-isptarijiet Vitals Global Healthcare. Ingħad li jkun iktar sempliċi li jiġu identifikati l-ħlasijiet lill-esperti li għenu biss f’din l-inkjesta, tgħid ix-xhud. Is-seduta kienet aġġornata għall-Erbgħa fid-9:00am għas-sottomissjonijiet finali.
Id-difiża tillimita t-talba għal-lista ta’ esperti barranin, imsemmija fl-inkjesta. Dr. Debono ssuġġerixxa li x-xhud iġib ukoll evidenza li turi kif kienu kkalkolati l-miżati tagħhom. “Ikunu bbażati fuq il-ħin? Opinjoni?” Jistaqsi l-Avukat Sciriha.
L-ewwel xhud kien rappreżentant tad-Dipartiment tat-Teżor. Ħafna mix-xhieda tagħha ntilfet minħabba li l-ġurnalisti kellhom ifittxu lil xi ħadd li jista’ jiftaħ il-bieb li jwassal għall-gallerija pubblika tal-Qorti. Bħas-soltu l-ġurnalisti mhux trattati sew u din mhux l-ewwel darba. Xhieda mitlufa.
L-avukat Andrei Vella xehed warajha. Hu kien ippreżenta rikors fejn informa lill-Qorti li ma kienx ħeles mis-sigriet professjonali. Dr. Franco Debono staqsa jekk hux fil-fatt talab lill-klijent tiegħu għall-ħelsien mill-arrest.
“Le. M’għandna l-ebda kuntatt mal-klijent u l-privileġġ huwa tal-klijent. Ħassejna li ma kellna l-ebda dritt li nagħmlu dan.” Vella wieġeb. Ix-xhud ikkonferma li l-klijent in kwistjoni kien Gateway Solutions Ltd. Vella qal li d-ditta ma kellha l-ebda kuntatt mal-klijent għal diversi snin.
Wara xehed George Frendo Eks Spettur tal-Pulizija li serva sa Ottubru 2022. Dr. Franco Debono staqsa dwar l-involviment tiegħu fi tfittxijiet relatati ma’ DF Consultancy Services. “Jien kont kont ECU dak iż-żmien u kont inkarigat biex nagħmel tfittxijiet fl-uffiċċji tal-Avukati tad-DF u l-avukat Jean Carl Farrugia.
Dr. Debono jikkoreġi lix-xhud u qallu li Farrugia ma kienx imsemmi fil-mandat. Ix-xhud jaqra mill-mandat li jgħid li fir-residenza ta’ Farrugia kellha ssir ukoll tfittxija. L_Avukat Debono jgħid, imma fil-kapaċità tiegħu ta’ direttur tad-DF. Taf id-distinzjoni bejn persuni ġuridiċi u fiżiċi hux?
Farrugia dak iż-żmien kien imsiefer, qal ix-xhud meta mistoqsi jekk kienx mitkellem. Tim separat kien qed ifittex ir-residenza ta’ Kevin Deguara fl-istess ħin, qal lill-avukat, li ssuġġerixxa li Deguara ma kienx imsemmi fil-mandat. Ix-xhud wieġeb li ma kienx infurmat dwar it-tfittxijiet l-oħra.
Dr. Debono jistaqsi jekk dak iż-żmien Farrugia kienx suspettat? “Kieku kienu suspettati dak iż-żmien kienu jiġu arrestati,” wieġeb ix-xhud. Debono staqsa jekk ħax passi biex jissalvagwardja l-privileġġ tal-klijent. Frendo wieġeb li l-maġistrat ipprovdiet numru ta’ kliem prinċipali biex ifittxuhom. Il-Pulizija ġabret numru ta’ files u hardware tal-kompjuter.
Dwar il-kwistjoni tal-privileġġ tal-klijent, Frendo wieġeb: “Il-Maġistrat ħarġet mandat u l-Pulizija jridu jwettquh.” Huwa kkonferma li kien spjega lil Deguara li l-Pulizija kienu qed jassistu f’inkjesta maġisterjali, dak il-ħin.
Debono għafas lix-xhud dwar id-distinzjoni bejn DF Advocates u DF Consultancy Services Ltd. Il-mandat ma semmiex lil DF Advocates u lanqas ma kienet waħda mill-keywords tat-tfittix, jissuġġerixxi l-avukat. Seta’ kien hemm xi komunikazzjoni mal-maġistrat waqt it-tfittxija, biex jiġu ċċarati mistoqsijiet.
Dr. Debono reġa’ għafas lix-xhud dwar id-distinzjoni bejn DF Advocates u DF Consultancy Services Ltd. Il-mandat ma semmiex lil DF Advocates u lanqas ma kienet waħda mill-keywords tat-tfittix, jissuġġerixxi l-avukat.
“Rajt distinzjoni bejn DF Advocates u DF Consultancy Services Ltd?” jistaqsi Dr. Debono. “Illum ma semmejtx lil DF Advocates,” iwieġeb Frendo. “Jekk nissuġġerixxi li l-fajls kellhom ‘DF Advocates’ miktuba fuqhom?” jistaqsi Dr. Debono. Ix-xhud itenni li t-tfittxijiet kienu għal DF Consultancy Ltd, filwaqt li żied jgħid li ma kienx ra l-formoli ta’ sekwestru biex jikkonferma dak li nqabad.
Il-Prosekutur Giancarlo Refalo jirrimarka li x-xhud kien ilu jwettaq l-ordnijiet tal-maġistrat inkwirenti u li għalhekk din il-linja ta’ interrogazzjoni kienet superfluwa. Dr. Debono jitlob lill-Qorti biex ittella’ fuq l-iskrins tal-awla, wieħed mid-dokumenti li kienu nqabdu mill-Pulizija.
Il-letterhead tiegħu jaqra “DF Advocates,” jindika l-avukat. Ix-xhud iwieġeb li l-isem tal-fajl jaqbel ma’ waħda mill-kliem kjavi. “Għandha miktuba fuqha DF Advocates, Deguara Farrugia. Isemmi wkoll lil Shapoorji Malta Ltd, li hija waħda mill-kliem prinċipali li ġejt ordnat naqbad.”
Jinsisti li l-istruzzjonijiet tal-maġistrat kienu li jekk il-Pulizija sabet xi dokument li jkun fih waħda mill-kliem kjavi tal-lista, dan kellu jinqabad. Dr. Debono jitlob lix-xhud biex jgħaddi mil-lista tal-oġġetti maqbuda taħt kull nota ta’ sekwestru esebita.
Frendo jaqra l-ewwel oġġett, pen drive. Debono: “Aċċertajt li hija ta’ DF Consultancy Services Ltd u mhux ta’ terzi” Frendo: “Li nista’ nikkonferma hu li dak li kien inqabad mill-uffiċċju u skont il-kliem kjavi.” Il-Maġistrat jirrimarka lill-avukat li essenzjalment kien ilu jagħmel l-istess mistoqsija għal dawn l-aħħar 30 minuta.
Debono jwieġeb billi jgħid lill-Qorti li malli Frendo jitlaq mit-tribuna tax-xhieda, se jkun qed jitlob li l-provi kollha msemmija mix-xhud jitneħħew mill-proċeduri. Dokument dwar Bluestone jittella’ fuq l-iskrin. Waħda mill-kliem kjavi pprovduti mill-maġistrat kienet Bluestone, jgħid Frendo.
L-avukat jistaqsi lil Frendo jekk l-uffiċjali tiegħu qabdux oġġetti mill-iskrivanija ta’ Jean Carl Farrugia. Ix-xhud jikkonferma, peress li l-uffiċċju kien miftuħ u jżid li Kevin Deguara kien preżenti għat-tfittxija.
Ix-xhud jaqra mill-mandat u mbagħad jispjega “l-ebda persuna fiżika ma kienet suspettata dak iż-żmien. Il-kumpanija DF Consultants Ltd kienet is-suġġett tal-warrant.”
Il-Qorti taqta’ fil-qasir lil Debono. “Mhux se nibqgħu nduru fiċ-ċrieki. Jekk dawn mhumiex it-tweġibiet li qed tfittex, ma nistgħux ninfluwenzaw lix-xhud fix-xhieda tiegħu.” Debono jipprotesta li x-xhud kien qed “jikkontradixxi dokument tal-Qorti.”
Huwa jsostni li huwa “serju ħafna li l-mandat huwa ċar dwar suspett ta’ reat u malli sar suspettat kellu jingħata d-drittijiet ta’ suspettat, li ma ngħatawx u għalhekk se nkun qed nitlob it-tħassir. tal-evidenza.” Kollox inqabad illegalment, argumenta Debono.
L-Avukat Ezekiel Psaila jispjega lill-Qorti li l-fajls għal kull kumpanija kienu segregati fl-uffiċċji tad-DF. Frendo jissejjaħ lura u mitlub jaqra l-mandati ta’ tfittxija, li għamel. Il-Qorti tirrimarkalu li l-artikoli tal-liġi speċifikati fil-mandat jinkludu reati relatati ma’ tixħim u kummerċ ta’ influwenza.
“Meta wettaqt it-tfittxija hemmhekk, f’dak il-punt ma kinux suspettati. Kellhom informazzjoni li setgħet tkun utli għal investigazzjoni.” jinsisti x-xhud. Debono jitlob lix-xhud jikkonferma li l-kliem tal-mandat ma jimplikawx li s-suġġetti tat-tfittxija kienu suspettati. Il-mistoqsija hija pprojbita peress li hija mistoqsija diretta.
Bħala avukat difensur tal-Avukati tad-DF, Kevin Deguara, Debono jgħid li m’għandux aktar mistoqsijiet u jipproċedi biex jiddetta talba biex il-provi kollha maqbuda b’riżultat tal-mandati ta’ tfittxija jridu jitneħħew “għaliex huma riżultat ta’ ksur, dokument ċar ħafna – ksur tal-liġi kriminali.”
“Jien ilni naħdem fil-Qorti għal 24 sena u bir-rispett kollu tfittxija tfisser li int suspettat. Dan iqanqal id-dritt għall-assistenza legali u drittijiet oħra,” jargumenta l-avukat, filwaqt li jinsisti li l-kliem tal-mandat ta’ tfittxija jimplika b’mod ċar li s-suġġetti kienu wkoll suspettati.
L-Avukat Michael Sciriha jiddeskrivi l-privileġġ avukat-klijent bħala “bħas-siġill tal-Qrar” u kien protezzjoni mhux biss għall-avukat, iżda wkoll għall-klijent. Il-prosekuzzjoni toġġezzjona għat-talba tad-difiża, u targumenta li f’dan l-istadju l-Qorti għandha l-funzjoni li tiġbor il-provi u għalhekk m’għandhiex l-awtorità li tneħħi kwalunkwe dokument mill-fajl tal-kawża.
Fil-verità, m’hemmx bżonn li jiġu interpretati mandati ta’ tfittxija, jgħid Refalo lill-Qorti. “Imma din il-Qorti trid tagħraf li l-funzjoni tagħha hija biss li tiġbor il-provi. Li kieku kellha tilqa’ t-talba tad-difiża tkun qed taġixxi lil hinn mill-ambitu tas-setgħat legali tagħha. Jekk xejn, din hija kwistjoni li għandha titqajjem fi stadju aktar tard, mhux issa. Qatt ma jista’ jiġi sostnut.”
Wara xehdet Alison Delecia, Eks PA għad-direttur korporattiv tal-VItals, Ram Tumuluri. Waħda mill-avukati difensuri tgħid lill-Qorti li se tkun qed tixhed bl-Ingliż. ” Mistoqsija mill-avukat Joseph Mizzi dwar l-avukat akkużata Deborah Chappell, ix-xhud tgħid li Chappell kien ħadem qabel għal DF Advocates qabel ingħaqad ma’ Vitals bħala avukat in-house. Kemm Delecia kif ukoll Chappell ħadmu għal Tumuluri, hi qalet.
Wara xehdet Katya Caruana, Direttur fid-Dipartiment tal-Ġustizzja. Franco Debono jistaqsiha minn fejn jitħallsu esperti fl-inkjesti. “Aħna ma noħorġux ħlasijiet. L-Aġenzija għas-Servizzi tal-Qorti tagħmel. Is-Sinjura Eunice Fiorini hija s-CEO tas-CSA,” hi tgħid.
Debono: “Naf lis-Sinjura Fiorini u nzerta naf lid-deputat direttur ukoll,” Id-deputat direttur hija s-sieħba ta’ Debono, Vanessa Grech. Sciriha u Debono jistaqsu dwar il-lista ta’ esperti tal-Qorti approvati. Debono jitlob lix-xhud jiddeskrivi l-proċess għall-ħatra tal-esperti. Hemm sejħa miftuħa għall-espressjoni ta’ interess, ippubblikata fil-gazzetti u online, qalet ix-xhud.
Persuni interessati għandhom jissottomettu formola ta’ diliġenza dovuta u kondotta reċenti tal-Pulizija kif ukoll kwalunkwe kwalifika applikabbli. Debono jistaqsi min jeżamina l-applikazzjonijiet. Id-dipartiment kien ħatar awditur MRC Audit Ltd, biex jagħmel dan, iwieġeb ix-xhud.
Huwa jistaqsi jekk id-ditta tal-awditjar qieset li l-applikant għandux il-livell meħtieġ ta’ għarfien espert. “Kif tispiċċa persuna fuq il-lista approvata. Min jittestjahom?” Il-mandat jittieħed bħala prova tal-għarfien tal-espert u l-maġistrat jew l-imħallef li jaħtarhom għandu d-diskrezzjoni li jaħtar persuna bħala espert.
L-avukat Stephen Tonna Lowell qed jidher għal Edward Scicluna u Chris Fearne. Joseph Rapa huwa rappreżentat mill-avukati Stefano Filletti, Maurice Meli u Michael Sciriha. Għal Kenneth Deguara qed jidhru l-avukati Zachary Psaila, Franco Debono u Jonathan Thompson. Jean Carl Farrugia qed jiġi difiż mill-avukati Zachary Psaila, Franco Debono, Arnold Camilleri u Jonathan Thompson.
Deborah Anne Chappell qed tkun rappreżentata mill-avukati Stefano Filletti, Roberto Montalto, Maurice Meli u Joseph Mizzi. Għal Bradley Gatt qed jidhru l-avukati Michael Sciriha, Franco Debono u Franco Galea. L-Avukat Giannella de Marco qed tidher għal Aron Mifsud Bonnici. James Camenzuli huwa rappreżentat mill-avukati Michael Sciriha u David Farrugia Sacco. Manuel Castagna qed ikun difiż mill-avukat Ezekiel Psaila. Għal Robert Borg qed jidhru l-Avukati Arthur Azzopardi, Franco Debono, Marion Camilleri. DF Advocates qed tkun rappreżentata mill-avukati Ezekiel Psaila, Franco Debono, Marion Camilleri u Jonathan Thompson.
Il-prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Avukati Fracesco G Refalo, Rebekah Spiteri u Shelby Aquilina flimkien mas-Supretendent Hubert Cini u l-Ispettur Wayne Rodney Borg.
