Avukat li jirrappreżenta lil Yorgen Fenech f’seduta ta’ qabel il-ġuri quddiem il-Qorti Kriminali lmenta dwar dik li ddeskriva bħala inugwaljanza bejn il-prosekuzzjoni u d-difiża fir-rigward tal-aċċess għall-inkjesti rilevanti.
L-avukat difensur Charles Merceica sostna li l-liġi ħolqot xenarju ta’ “parti mhux ugwali” billi tat biss “viżibbiltà assoluta” fuq inkjesta li kienet għadha attiva lill-prosekuzzjoni, “setgħat li lanqas din il-Qorti ma għandha fir-rigward tal-inkjesta”.
“L-AĠ jiddeċiedi jekk jipproċedix kawża quddiem il-Qorti tal-Maġistrati jew il-Qorti Kriminali, jekk għandux isegwi r-rakkomandazzjonijiet tal-maġistrat inkwerenti, jew jekk jipproċedix għal reati oħra kompletament u jirrestrinġi liema provi li d-difiża jista’ jkollha aċċess għalihom .”
Il-Prosekutur Anthony Vella, li jirrappreżenta lill-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali, iddefenda s-segretezza kif meħtieġ biex tiġi protetta l-integrità tal-investigazzjoni. Meta bdiet is-seduta, l-Erbgħa, l-Imħallef Edwina Grima nnutat li l-AĠ kien ippreżenta tweġiba għal rikors riċenti li tressqet mid-difiża dwar il-kontenut ta’ żewġ inkjesti – waħda dwar il-qtil tal-ġurnalista Daphne Caruana Galizia u inkjesta oħra li għadha għaddejja.
Dr. Mercieca sostna li l-liġi ma tispeċifikax meta għandu jingħalaq il-proċess-verbali ta’ inkjesta, u speċifika biss li din għandha tintbagħat lill-AĠ. Kien f’idejn l-AĠ li mbagħad jiddeċiedi jekk jirritornahx lill-maġistrat inkwirenti għal aktar investigazzjoni jew jgħaddihx lill-maġistrat tal-kumpilazzjoni. F’dan il-każ, sostna Mercieca, l-AĠ kien għażel li jagħmel it-tnejn.
L-avukat sostna li l-inkjesta kienet ġabret provi li ma kinux intużaw fil-kumpilazzjoni tal-provi, fatt li qal, skont l-Artikolu 550A(4) tal-Kodiċi Kriminali, poġġa lill-AĠ, b’viżibbiltà estensiva u kontroll fuq l-inkjesta, b’vantaġġ inġust.
“Il-prosekutur jinsab f’pożizzjoni fejn għandu aċċess bla limitu għall-atti tal-inkjesta,” sostna Mercieca, li sostna li dan joħloq xenarju ta’ “parti inugwali”. Żied jgħid li l-kumplessità tal-investigazzjoni, li tinvolvi diversi suspettati, kienet teħtieġ inkjesta kontinwa, li kienet qed tiġbor aktar evidenza rilevanti li d-difiża kienet qed tiġi mċaħħda minn aċċess għaliha.
L-Avukat Mercieca enfasizza li filwaqt li s-segretezza tal-inkjesta kienet maħsuba biex tipproteġi l-integrità tagħha, iżda ma tipprekludix l-użu tas-sejbiet tagħha bħala evidenza. Sostna wkoll li l-AĠ kien żbaljat meta sostna li l-inkjesta ma setgħetx tingħalaq, filwaqt li rrimarka li din evolviet bħala prattika konswetudinarja u ma ħarġitx mil-liġi.
Huwa sostna li l-Qorti għandha l-awtorità “li tordna azzjonijiet fit-tfittxija tal-verità, sakemm ma jkunux kuntrarji għal-liġi.” L-avukat difensur ikkwota ġurisprudenza insostenn ta’ dan l-argument. Ir-restrizzjoni tal-aċċess għall-inkjesta kienet tradizzjoni tal-Kummissjoni ta’ qabel Venezja, sostna l-avukat, filwaqt li argumenta li bir-responsabbiltajiet estiżi tal-AĠ minn dakinhar, kien hemm żbilanċ li kellu jiġi indirizzat.
Jekk l-AĠ huwa mħasseb dwar iż-żamma tas-segretezza tal-inkjesta, issuġġerixxa Dr. Mercieca, il-Qorti tista’ tordna li l-kontenut tagħha jibqa’ kunfidenzjali filwaqt li xorta tippermetti lid-difiża aċċess għall-evidenza.
Il-Prosekutur Anthony Vella oġġezzjona bil-qawwa għall-argumenti tad-difiża, u saħaq li l-proċess-verbal kien esebit skont il-liġi, kif inhi proċedura standard. Spjega li l-inkjesta kienet ingħalqet, iżda wara reġgħet infetħet wara li ħareġ fil-beraħ l-involviment potenzjali ta’ terzi.
“Ma ntużat l-ebda proċedura mhux tas-soltu,” qal il-prosekutur. Dr. Vella sostna li kien illoġiku li jinġabru l-provi waqt il-kumpilazzjoni tal-provi waqt li tkun għadha għaddejja inkjesta dwar l-istess suġġett. Żied jgħid li s-setgħat tal-AĠ dwar l-inkjesti huma fil-fatt, “limitati ħafna”, li jippermettu biss lill-prosekuturi jispezzjonaw l-atti ta’ inkjesta ġewwa l-awli tal-maġistrat, mingħajr il-ħila li jagħmlu kopji.
Dr. Vella saħaq ukoll fuq in-natura sensittiva tal-inkjesta, u wissa li l-iżvelar tal-kontenut tagħha jista’ jipperikola investigazzjonijiet oħra. Wara li semgħet is-sottomissjonijiet, il-Qorti ħabbret li se tkun qed toħroġ id-digriet tagħha mis-sigrieta, b’seduta ta’ segwitu skedata għall-5 ta’ Settembru, u wara jintbagħtu l-atti lill-AĠ.
