Il-Qorti Kriminali laqgħet talba li ssejjaħ diversi esperti li assistew lill-maġistrat inkwirenti li qed jinvestiga l-ftehim tal-Vitals Global Healthcare, biex jixhdu sabiex ikun mifhum kif kienu waslu l-ammonti stipulati fl-ordnijiet ta’ ffriżar sussegwenti.
L-Imħallef Edwina Grima ppresediet seduti f’żewġ kawżi li kienu ġew ippreżentati minn Jean Carl Farrugia, Kevin Deguara, Deborah Chappell u Kenneth Deguara, biex jattakkaw l-ordnijiet ta’ “sekwestru u ffriżar” ta’ bosta miljuni ta’ ewro imposti fuq l-assi tagħhom, wara l-konklużjoni tal-inkjesta dwar il-Vitals.
L-Imħallef ordnat ukoll lill-Avukat Ġenerali biex jindika s-siltiet mill-inkjesta li fuqha kien ibbaża l-ammonti fl-ordnijiet ta’ ffriżar u sekwestru. L-avukati difensuri infurmaw lill-Qorti li kienu ppreżentaw tweġiba “voluminuża” għas-sottomissjonijiet bil-miktub tal-prosekuzzjoni.
Għall-Avukat Ġenerali, il-prosekuturi Rebekah Spiteri, Francesco Refalo u Shelby Aquilina ddikjaraw li ma kellhomx aktar evidenza li għandha titressaq fir-rigward tat-talba u oġġezzjonat għad-difiża fejn talbet lill-Qorti biex tisma’ lill-esperti tal-inkjesta. Il-liġi ma tiddikjarax li l-Qorti kellha tisma’ x-xhieda fi proċedimenti bħal dawn, argumentat il-prosekuturi, u lanqas ma rabtet lill-prosekuturi biex jixhdu.
L-Avukat Roberto Montalto talab li l-Qorti tisma’ l-provi b’appoġġ għall-argumenti tad-difiża, “primarjament l-esperti li assistew l-inkjesta tal-Vitals.” L-avukati difensuri l-oħra għamlu wkoll it-talba li ddaħħlet fl-atti bħala waħda kolleġġjali. Il-Qorti ppermettiet lid-difiża tippreżenta nota b’lista tal-ismijiet tal-esperti kkonċernati.
Spiteri sostna li l-AĠ ma kellux bżonn jesebixxi aktar evidenza u jkun qed jistrieħ fuq l-inkjesta.
Wara li l-avukat Joseph Mizzi żied jgħid li d-difiża tista’ wkoll teħtieġ xhieda mill-Uffiċċju tal-AĠ jew mill-Pulizija, il-Qorti ordnatlu biex jinkludi l-ismijiet tax-xhieda inkwistjoni, flimkien mar-raġunijiet li għalihom id-difiża riedet li jixhdu.
L-Imħallef wissiet li ma riedet “l-ebda irduppjar tal-evidenza.” “Jekk ix-xhieda tkun ġdida, jinstemgħu, iżda inkella għandhom jindikaw il-parti tal-inkjesta li tirreferi għall-evidenza inkwistjoni.”
L-AG oġġezzjona, b’mod partikolari għat-talba li l-prosekuturi jissejħu fuq il-pedana tax-xhieda. Mizzi spjega: “Ma kellniex opportunità nistaqsu lill-AĠ għaliex intalbet din l-ordni ta’ ffriżar għal Deborah Chappel u l-uniċi nies li jistgħu jwieġbu dik il-mistoqsija huma mill-AĠ.
Mhix biss kwistjoni ta’ sottomissjonijiet, iżda waħda ta’ evidenza. Il-Qorti għandha tkun konvinta li hemm biżżejjed provi li jsostnu [l-ordni ta’ ffriżar]. Biex nibbażaw ir-risposta tagħna b’mod korrett, irridu nifhmu għaliex l-ordni kienet meħtieġa.”
“Il-kollega tagħna qal li l-AĠ ma jixhidx,” żied jgħid l-avukat Franco Debono. “Iżda f’dawn l-aħħar snin ir-rwol tal-AGs inbidel, kif kellha l-liġi, u issa l-AĠ huwa obbligat ukoll li jieħu ġurament fuq l-imposti. Issa jridu jixhdu. Jew se ngħixu din ir-realtà ġdida jew nibqgħu mwaħħlin fil-passat.”
Spiteri indika l-Kostituzzjoni, fejn l-indipendenza tal-AĠ hija mdaħħla. “Jekk nixhdu… se nkunu qed nagħmlu lilna nfusna soġġetti għad-direzzjoni, u b’hekk inpoġġu l-prosekuzzjoni kollha fil-periklu.” Debono insista li l-prosekuturi li ħadu ġurament fuq l-akkużi jistgħu jixhdu, u argumenta li din kienet l-intenzjoni tal-leġiżlatur.
Billi adotta approċċ aktar prattiku, Montalto ssottometta li l-AG kien qed jibbaża l-pożizzjoni tiegħu fuq l-inkjesta. “Allura qabel ma nippreżentaw in-nota tagħna, se nitolbuhom jindikaw liema dokumenti mill-inkjesta qed jibbażaw lilhom infushom.” Huwa fakkar lill-Qorti li kienet qed tittratta ordni ta’ ffriżar għal €40 miljun.
Il-Qorti dehret li qablet, u qalet lill-prosekuturi li jkun aħjar jekk iwettqu dan l-eżerċizzju qabel ma jitressqu l-esperti biex jixhdu.
Ġie osservat li aktar kmieni llum l-istess Qorti kienet tat digriet f’każ relatat li jinvolvi lil Shaukat Ali li fih iddeċidiet li l-post fejn għandhom jiġu kkontestati l-ordnijiet ta’ ffriżar “jinsab hawn, quddiem il-Qorti Kriminali.”
Il-Qorti laqgħet it-talba tad-difiża biex tisma’ x-xhieda tal-esperti tal-inkjesta. It-talba biex l-AĠ jissejjaħ fuq il-pedana ġiet miċħuda, iżda l-Qorti ordnat lill-AĠ biex jippreżenta nota biex jindika liema partijiet tal-inkjesta maġisterjali qed tibbaża t-talba tagħha fuqha. Is-seduta ġiet aġġornata għal Settembru.
Il-liġi tal-ordni tal-iffriżar “tista’ tikser id-drittijiet fundamentali”
F’każ relatat quddiem l-istess imħallef, l-avukat Franco Debono informa lill-Qorti li d-difiża riedet tistenna l-eżitu ta’ kawża Kostituzzjonali pendenti fl-ismijiet Repubblika ta’ Malta vs Joseph Muscat et, qabel ma tiddetermina l-kontestazzjoni tagħha għall-ordnijiet ta’ ffriżar u sekwestru.
Debono ssuġġerixxa li l-liġi, kif kienet bħalissa, tista’ twassal għal ksur tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem. “Meta jkollok diversi konvenuti li qed jiffaċċjaw [ordnijiet ta’ ffriżar u sekwestru] għal ammont kbir, jekk jirriżulta li l-benefiċċju ta’ konvenut kien minimu, allura r-responsabbiltà in solidum tirriżulta fi ksur tad-dritt [ta’ dak il-konvenut] għall-proprjetà.”
Il-liġi diġà llimitat ordnijiet bħal dawn fejn hemm involviment inċidentali, żiedet l-avukat, iżda qalet li din is-sitwazzjoni tista’ tinħoloq ukoll fejn il-persuna inkwistjoni kienet figura ċentrali iżda ftit li xejn għamlet qligħ.
L-Imħallef laqa’ t-talba għal sospensjoni tal-perjodu ta’ żmien ta’ sebat ijiem ta’ xogħol li fih għandha tiddeċiedi t-talba tad-difiża u poġġiet il-każ f’sospensjoni sakemm tiġi deċiża l-kawża Kostituzzjonali. L-ordni ta’ ffriżar u sekwestru imposta mill-Qorti li tikkompila se tibqa’ fis-seħħ matul dak il-perjodu.
Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Avukati Francesco Refalo, Rebekah Spiteri, Shelby Aquilina. Deborah Chappell qed tkun assistita mill-avukati Roberto Montalto, Joseph Mizzi, Alan Muscat, u Stefano Filletti.
DF Advocates, Jean Carl Farrugia, Kevin Deguara u Kenneth Deguara qed jiġu assistiti mill-avukati Franco Debono, Jonathan Thompson u Ezekiel Psaila.
