Żewġ żviluppaturi tas-sit tal-kostruzzjoni fejn tilef ħajtu Jean Paul Sofia qed jappellaw lil sitt entitajiet tal-istat biex jingħaqdu mal-kawża għad-danni istitwiti mill-ġenituri tal-vittma, billi jiċċitaw fallimenti identifikati fl-inkjesta.
Il-mossa legali saret minn Matthew Schembri u Kurt Buhagiar, flimkien mal-kumpaniji tagħhom AllPlus Ltd u Whitefrost Ltd, fi proċeduri mibdija minn Isabelle Bonnici u John Sofia kontrihom, kif ukoll kontra l-perit tal-proġett Adriana Zammit u l-kuntrattur Milomar Jovicevic u tiegħu, u l-mara Dijana Jovicevic.
Il-ġenituri ressqu t-talba ċivili tagħhom sena wara l-inċident traġiku fil-Qasam Industrijali ta’ Kordin f’Diċembru 2022, fejn il-fabbrika tal-injam proġettata li kienet qed tinbena, waqgħet u difnet lil binhom ta’ 20 sena taħt it-terrapien.
Il-ġisem bla ħajja tiegħu kien instab “fl-aktar punt ’il bogħod mis-salvataġġ u l-aktar parti perikoluża,” xehed id-direttur ġenerali tad-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili fi proċeduri kriminali paralleli fejn l-iżviluppaturi, il-perit u l-kuntratturi qed jiġu akkużati b’omiċidju involontarju.
Il-ħamsa kollha qed iwieġbu mhux ħatja. Il-katavru ta’ Sofia nħareġ minn uffiċjali tal-Protezzjoni Ċivili fis-sigħat bikrin tal-għada filgħodu fi tmiem operazzjoni ta’ tfittxija u salvataġġ ta’ 14-il siegħa. Ħames ħaddiema oħra li kienu fil-livell ta’ fuq tal-bini wkoll weġġgħu, tlieta minnhom serjament, iżda baqgħu ħajjin u ġew salvati aktar kmieni fl-operazzjoni.
L-inċident traġiku qajjem għadab fost il-pubbliku li sejjaħ għal inkjesta pubblika biex jiġu eżaminati l-fatti li setgħu wasslu għall-fatalità. Is-sejbiet tal-bord ta’ inkjesta, inkorporati f’rapport ta’ 484 paġna ppubblikat fit-28 ta’ Frar, indikaw nuqqasijiet multipli f’numru ta’ awtoritajiet statali.
Issa, Schembri u Buhagiar iridu jsejħu sitta minn dawk l-entitajiet fil-kawża li fiha qed jiġu mħarrka għal danni materjali u morali mill-ġenituri ta’ Sofia. L-avukati tal-iżviluppaturi ppreżentaw rikors f’dan is-sens quddiem il-Prim’Awla, Qorti Ċivili, ippreseduta mil-Imħallef Joanne Vella Cuschieri, li qed tisma’ l-kawża għad-danni.
Huma semmew siltiet mir-rapport tal-inkjesta li identifikaw fallimenti mwettqa mill-Malta Enterprise, Indis Malta Limited, l-Awtorità tas-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol, l-Awtorità tal-Bini u l-Kostruzzjoni, l-Awtorità tal-Ippjanar u l-Awtorità Maltija għall-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur.
Fil-konklużjonijiet tiegħu l-bord ta’ inkjesta pubblika, ippresedut mill-Ombudsman u l-Imħallef Emeritus Joseph Zammit McKeon, kien indika “l-aktar nuqqasijiet serji li kellhom effett determinanti fuq il-każ ta’ Jean Paul Sofia”.
Il-bord enfasizza l-fatt li s-sit tal-kostruzzjoni ta’ Kordin ma waqa’ taħt ir-radar tal-ebda awtorità. Il-proġett ma kienx kopert minn Applikazzjoni għall-Iżvilupp Sħiħ bl-iskuża li DNO applikat fiċ-ċirkostanzi. Dan kien ifisser ukoll li ma kien hemm l-ebda dikjarazzjoni tal-metodu.
Ma kien hemm l-ebda obbligu li tali DNO jinġieb għall-attenzjoni pubblika. Dak kollu li kien mitlub fil-ħin tal-inċident ta’ Sofia, kien avviż tal-bidu lill-Awtorità tal-Ippjanar. Kien biss meta bdiet l-inkjesta pubblika li l-proċedura ġiet irranġata biex jiddaħħal avviż lill-OHSA u lill-BCA.
Fil-konklużjonijiet tiegħu fformulati b’mod qawwi, il-bord osserva li kull president jew uffiċjal għoli ta’ kull entità statali ressaq argument wieħed identiku meta ġie msejjaħ qabel l-inkjesta. “M’għandha x’taqsam xejn ma ‘dan il-każ,” sostniet kull waħda mill-entitajiet statali, it-tweġibiet tagħhom “bħal litanija,” irrimarka l-bord.
Ħadd ma kellu l-inqas responsabbiltà. L-ebda entità waħda ma ddejqet tistaqsi: “Għaliex ma għamilniex spezzjoni waħda f’dan is-sit?” saħaq il-bord meta wettaq l-osservazzjonijiet tiegħu. Fid-dawl ta’ kunsiderazzjonijiet bħal dawn, l-iżviluppaturi issa qed jitolbu lill-Qorti li tippresiedi l-kawża għad-danni, biex tiskrutinizza l-atti u/jew l-ommissjonijiet minn dawn is-sitt entitajiet statali.
U għal din ir-raġuni, talbu lill-Qorti biex tilqa’ t-talba tagħhom biex is-sitt awtoritajiet kollha jingħaqdu mal-kawża, mingħajr preġudizzju għal drittijiet oħra riżervati għall-iżviluppaturi.
L-avukati Franco Debono, Arthur Azzopardi, Marion Camilleri u Keith Borg iffirmaw ir-rikors.
