Lokali Qorti

L-ADPD tappella d-deċiżjoni tal-qorti dwar l-allokazzjoni tas-siġġijiet parlamentari

L-ADPD appellat deċiżjoni tal-qorti li ċaħdet l-isfida kostituzzjonali tagħha dwar l-allokazzjoni ta’ siġġijiet parlamentari addizzjonali liż-żewġ partiti ewlenin wara l-elezzjoni ġenerali tal-2022. Il-każ kostituzzjonali tqajjem mill-ADPD fl-2022.

Din sostniet li l-liġijiet elettorali ta’ Malta jiddiskriminaw kontra partiti iżgħar, billi jipprovdu għall-allokazzjoni ta’ siġġijiet żejda fil-parlament biex jirriflettu l-proporzjonalità bil-voti biss għall-partiti diġà rappreżentati fil-parlament.

L-istess dispożizzjoni tirregola l-allokazzjoni ta’ siġġijiet ta’ bilanċ bejn is-sessi, u tkompli tkabbar l-iżvantaġġ għal partiti iżgħar. Dan kien bi ksur tal-kostituzzjoni u d-dritt għal elezzjonijiet ġusti previsti fil-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem.

Sostniet ukoll li s-suġġerimenti tagħha għal sistemi alternattivi biex jiżguraw rappreżentazzjoni proporzjonali ġew injorati. L-ewwel qorti kienet iddeċidiet li l-kostituzzjoni ma setgħetx tikkontradixxi lilha nnifisha, u minħabba f’hekk, ma setgħetx tiġi kkontestata.

Barra minn hekk, il-qorti ddeċidiet li l-kostituzzjoni ma kinitx soġġetta għall-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. Fl-appell tagħha, ippreżentat mill-avukat Claire Bonello, l-ADPD sostniet li l-ewwel qorti kienet żbaljata meta għaqqdet is-supremazija tal-kostituzzjoni mal-preżunzjoni li l-kostituzzjoni kienet perfetta.

Dan l-argument kien illoġiku u kieku jiġi aċċettat ikun ifisser, pereżempju, li l-leġiżlatur jista’ jinkludi klawsoli fil-kostituzzjoni li jiksru d-drittijiet tal-bniedem u ħadd ma jista’ jisfidahom sempliċement għax kienu fil-kostituzzjoni.

Barra minn hekk, il-Qorti Kostituzzjonali f’deċiżjoni tal-1996 (Paul Stoner vs il-prim ministru) kienet sabet artikolu fil-kostituzzjoni bħala diskriminatorju u għalhekk antikostituzzjonali. L-ewwel qorti żbaljat ukoll meta ddeċidiet li l-Konvenzjoni Ewropea ma kinitx tapplika għal dan il-każ.

l-kostituzzjoni stess iddikjarat li “Suġġett għad-dispożizzjonijiet ta’ din il-Kostituzzjoni, il-Parlament jista’ jagħmel liġijiet għall-paċi, l-ordni u l-gvern tajjeb ta’ Malta f’konformità mar-rispett sħiħ tad-drittijiet tal-bniedem, prinċipji ġeneralment aċċettati tad-dritt internazzjonali u l-obbligi internazzjonali u reġjonali ta’ Malta, b’mod partikolari, dawk assunti mit-trattat ta’ adeżjoni ma’ l-Unjoni Ewropea ffirmat f’Ateni fis-16 ta’ April, 2003″

Il-Qorti Kostituzzjonali (Vodafone vs l-Avukat Ġenerali) kienet interpretat dan bħala li tagħti status kostituzzjonali lill-obbligi assunti permezz tat-trattati tal-UE. Għalhekk il-partit talab lill-qorti tal-appell biex tannulla d-deċiżjoni tal-ewwel qorti.