Meta xehdet il-Ġimgħa, l-kap eżekuttiv tal-aġenzija tal-Qorti qalet li ma kien tfassal l-ebda kuntratt ta’ xogħol għal espert tal-Qorti mir-Renju Unit maħtur biex jagħmel rapport fl-inkjesta maġisterjali tal-isptarijiet Vitals.
Eunice Grech Fiorini ġiet mistoqsija jekk kienx hemm kuntratt għax-xogħol li sar mill-accountant forensiku bbażat fir-Renju Unit Jeremy Harbinson, wieħed mill-esperti wara rapport ta’ 1,200 paġna dwar il-korruzzjoni fil-ftehim li kien għamel il-gvern Laburista tal-Eks Prim Ministru Joseph Muscat biex jipprivatizza tliet sptarijiet.
Ma kien hemm l-ebda kuntratt li jiddeskrivi r-rwol u l-ħlas tiegħu, qalet ix-xhud meta wieġbet għal sensiela ta’ mistoqsijiet li sarulha mill-avukati Franco Debono, Mark Vassallo u Luke Dalli. Matul ix-xhur li għaddew, Harbinson kompla jirrifjuta talbiet biex jiġi jixhed f’Malta.
Ix-xahar li għadda, Harbinson ressaq affidavit fil-Qorti fejn qal li kien qed jirrifjuta li jixhed f’Malta minħabba l-biża’ għas-sigurtà tiegħu. Qal li l-esperjenzi u l-għarfien li kiseb f’dawn l-aħħar seba’ snin kienu jfissru li “qatt ma kien se jirritorna Malta”.
Sostna wkoll li r-rapport tiegħu qatt ma kien maħsub biex jintuża direttament bħala bażi għall-prosekuzzjonijiet. “Ir-rapport tagħna ma semma l-ebda akkużi kriminali jew ordnijiet ta ‘iffriżar, u ma kelli l-ebda input f’dawn,” qal Harbinson.
Ir-rapport, li kien jifforma parti minn inkjesta li swiet €11-il miljun huwa l-bażi tal-prosekuzzjoni tal-Eks Prim Ministru Joseph Muscat, l-Eks Ministru tiegħu Konrad Mizzi u l-Eks Chief of Staff Keith Schembri għall-allegat involviment tagħhom fil-konċessjoni frawdolenti tal-isptarijiet.
Huma qed jiffaċċjaw akkużi kriminali flimkien ma’ 11-il individwu ieħor u tmien kumpaniji li jinsabu akkużati b’ħasil ta’ flus u reati kbar oħra. Il-każ jinvolvi ftehim, oriġinarjament milħuq fl-2015, li fih it-tmexxija ta’ tliet sptarijiet tal-pajjiż, l-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex, l-Isptar San Luqa u l-Isptar Karin Grech kienet ingħatat f’idejn Vitals, kumpanija privata, mingħajr esperjenza fil-kura tas-saħħa.
Il-konċessjonarju nbidel għal Stewart Healthcare fl-2018. Fi Frar 2023, qorti annullat il-konċessjoni, u kkwotat li kien sar frodi fil-konfront tal-poplu Malti. Wara li tressqu l-Qorti, il-prosekuzzjoni ħarġet miljuni ta’ ordnijiet ta’ ffriżar bħala parti mill-proċeduri.
L-akkużati ilhom jikkontestaw il-liġi li tirregola l-ammonti li għandhom jiġu ffriżati u qed jargumentaw li l-ammonti kienu ‘drakonjani’. Bħala parti mill-argumenti tagħhom fil-kawża, ippreseduta milI-Imħallef Edwina Grima fil-Qorti Kriminali, id-difiża ilha titlob lil Harbinson u lista ta’ 26 espert ieħor tal-qorti biex jixhdu dwar ir-rwol tagħhom fl-inkjesta.
Id-difiża qalet li qed tinsisti li jixhdu personalment, kif titlob il-liġi, għalkemm ma toġġezzjonax għax-xhieda online f’dan l-istadju tal-proċeduri, sakemm ikun hemm is-salvagwardji meħtieġa. Il-Qorti ddifferiet il-każ għat-8 ta’ April meta tliet esperti se jixhdu online.
L-imħallef innotat li l-qorti ma kellhiex l-indirizz fiss tat-tliet esperti. Tnejn ġew infurmati dwar ix-xhieda tagħhom u kellhom id-dokumenti mibgħuta lilhom permezz ta’ email, filwaqt li wieħed mill-esperti kellu d-dokumenti mibgħuta bil-posta.
Joseph Muscat huwa rappreżentat mill-avukati Vince Galea, Luke Dalli, Ishmael Psaila, Charlon Gouder u Etienne Borg Ferranti. Konrad Mizzi u Keith Schembri huma rappreżentati mill-avukati Edward Gatt, Mark Vassallo u Shaun Zammit. L-Avukati Ġenerali Francesco Refalo, Rebecca Spiteri u Shelby Aquilina qed imexxu l-prosekuzzjoni.
