Il-Kunsill Lokali ta’ Swieqi jibqa’ impenjat bis-sħiħ li jtejjeb l-ispazji pubbliċi filwaqt li jagħti prijorità lis-sostenibbiltà ambjentali. F’Lulju tal-2023, il-Kunsill approva xogħlijiet ta’ rinnovazzjoni għal Ġnien Maurice Caruana Curran, bil-għan li jiġġedded dan il-ġnien tant maħbub fiż-żewġ fażijiet ppjanati b’attenzjoni biex jiġu evitati tfixkil bla bżonn u tingħata l-attenzjoni meħtieġa fid-dettall.
Fażi 1: Tiswija tal-Qasam tal-Logħob – Lest
L-ewwel fażi, iffukata fuq il-qasam tal-logħob, tlestiet b’suċċess kmieni fl-2024. Permezz tal-finanzjament mis-sistema SPI, il-Kunsill seta’ jkopri l-ispejjeż għal tagħmir ġdid tal-logħob, installazzjoni ta’ turf, ċint tal-injam u dwal dekorattivi. Dawn l-aġġornamenti tejbu b’mod sinifikanti l-esperjenza rikreattiva għat-tfal u l-familji.
Fażi 2: Indirizzar ta’ Sfidi Strutturali u Ambjentali
F’Ottubru tal-2024, il-Kunsill nieda t-Tieni Fażi, li għandha l-għan li ttejjeb l-infrastruttura madwar il-ġnien, inkluż il-bankina magħsura f’Triq is-Sejjieħ u l-ħajt tas-sejjieħ fit-Triq il-Ħemel. Wara konsultazzjonijiet mal-perit tal-Kunsill, kif ukoll ma’ speċjalista fil-ħarsien tal-pjanti u l-Awtorità għall-Ambjent u Riżorsi (ERA), ġiet identifikata problema serja: żewġ siġar tal-eukaliptus f’Triq is-Sejjieħ kienu għamlu ħsara kbira lill-bankina, li saret impossibbli biex tintuża – speċjalment għal dawk li jużaw siġġijiet tar-roti u persuni bil-prams – u kienu qed ipoġġu wkoll riskju strutturali għall-ħajt tas-sejjieħ tal-qorti tat-tennis. Is-siġar in kwistjoni kienu siġar Eucalyptus. Jeżistu mill-inqas tliet speċi differenti ta’ dawn is-siġar fil-kampanja Maltija, u ħafna drabi jagħmlu ħsara lill-fjora lokali. L-għeruq ta’ ħafna speċi ta’ eucalyptus għandhom il-kapaċità li jiġbdu l-ilma b’mod effiċjenti ħafna u jistgħu jiddominaw il-fjora f’żoni niexfa, u għalhekk huma meqjusa bħala invasivi. Għal din ir-raġuni, il-ħawla tagħhom m’għadhiex rakkomandata, speċjalment f’żoni rurali, u f’żoni urbani biss f’sitwazzjonijiet speċjali.
Il-Kunsill ikkuntattja lill-ERA għal parir, u fil-bidu kienu insistenza li s-siġar jinżammu. Ġie diskuss l-għażla possibbli bħall-qtugħ tal-għeruq, iżda dan ma setax isir għax is-siġar kienu jistgħu jaqgħu. Ġie diskuss ukoll qtugħ aggressiv tas-siġar, iżda lanqas din ma kienet għażla fattibbli peress li l-għeruq problematiċi kienu jibqgħu hemm, iżda s-siġra fuq il-wiċċ kienet titnaqqas drastikament. Wara diversi laqgħat u skambji mal-ERA, sar ċar li ma kien hemm l-ebda alternattiva ħlief li jiġu mibdula s-siġar.
Huwa importanti jingħad li l-perit tal-Kunsill irrifjuta li japprova jew jiffirma kwalunkwe xogħol li jinjora r-riskju potenzjali għall-pubbliku jew lill-utenti tal-qorti tat-tennis.
Għalhekk, biex tiġi żgurata s-sigurtà u l-preservazzjoni ambjentali, il-Kunsill qabel kontra qalbu li jneħħi s-siġar invasivi u jissostitwihom b’siġar indiġeni, billi jitħawlu mill-inqas sitt siġar adulti taċ-Ċipress biex itejbu l-ambjent tal-ġnien u jipprovdu skrin naturali bejn il-qorti tat-tennis u r-residenzi, bil-permess tal-ERA.
Soluzzjoni l-Aħjar: Bilanċ bejn is-Sigurtà u l-Konservazzjoni
Dwar in-naħa ta’ Triq il-Ħemel, fejn hemm ukoll 7 siġar eucalyptus imħawlin, ġie nnutat li l-ħajt qed jiġi mbuttat ’il barra. Wara laqgħa finali mal-ERA fis-10 ta’ Jannar 2025, ġie deċiż li peress li ma kien hemm l-ebda għeruq viżibbli, l-approċċ ikun li l-ewwel jiġu eżaminati l-għeruq. Minflok tneħħija immedjata, is-siġar, li huma mħawlin f’ħamrija fonda (b’differenza minn dawk f’Triq is-Sejjieħ), se jiġu evalwati b’attenzjoni billi jitneħħew partijiet mill-ħajt biex jinkixfu l-għeruq tagħhom. Jekk jinstab li huma l-kawża tal-ħajt li qed jiġi mbuttat ’il barra, u jekk ma jkun hemmx miżuri alternattivi biex tiġi żgurata l-integrità strutturali u s-sigurtà, jista’ jkun hemm bżonn li jitneħħew ukoll – dejjem bil-permess, notifiki minn qabel, u miżuri ta’ kumpens ambjentali xierqa approvati mill-ERA.
Impenn lejn Swieqi Aktar Ħadra
Il-Kunsill Lokali ta’ Swieqi jagħti importanza kbira lis-sostenibbiltà u l-isforzi ta’ ħdura urbana. Minkejja l-art pubblika limitata ħafna, il-Kunsill nieda diversi proġetti ambjentali, fosthom:
- Ħolqien ta’ ġnieniera f’diversi lokalitajiet: 15 f’Triq tal-Ibraġ, 3 f’Triq is-Sidra, 2 f’Triq is-Sirk, 7 f’Triq il-Ħemel, 1 f’Triq il-Għajn, 9 f’Triq il-Qasam, u 4 ġodda fl-irkejjen ta’ Triq il-Kwarta/Triq il-Kartoċċ, Triq il-Miżura/Triq il-Kartoċċ u Triq il-Molletta/Triq il-Għamad.
- Espansjoni ta’ Ġnien Esprit Barthet b’tħawwil ta’ mill-inqas 15-il siġra ġdida, inklużi Ċipress, Siġra tal-Ġuda, Etna Fire u oħrajn.
- Implimentazzjoni ta’ proġett iffinanzjat mill-UE li introduċa b’suċċess 400 siġra indiġena f’Madliena. Fost dawn insibu Siġar tal-Ħarrub u tal-Ġuda, Ħawt Komuni, Ġuniperu Feniku, Riħan, Żnuber tal-Aleppo, Deru, Ballut Aħdar u Kermes, Xebbiek u Siġra tal-Għargħar (is-siġra nazzjonali ta’ Malta).
- Inizjattiva li jmiss ta’ Project Green, li se tinstalla ġnieniera kważi f’kull kantuniera ta’ triq prinċipali lokali.
Komunikazzjoni Trasparenti u Involviment tar-Residenti
Il-Kunsill dejjem żamm lir-residenti aġġornati dwar dan is-suġġett permezz ta’ diversi kanali:
- Diskussjonijiet f’laqgħat uffiċjali tal-Kunsill, li jixxandru live għall-pubbliku, biex jiġi żgurat li l-kunsilliera kollha jkunu infurmati.
- Spjegazzjoni waqt il-Laqgħa Lokali fl-11 ta’ Novembru 2024.
- Ittri lir-residenti tat-toroq viċin.
- Aġġornamenti fuq il-midja soċjali mill-Kunsill u l-Imħallef, li jispjegaw is-sitwazzjoni u jwieġbu għall-mistoqsijiet.
Hekk kif il-ħidma tkompli, il-Kunsill Lokali ta’ Swieqi jibqa’ determinat li jagħmel minn kollox biex jibbilanċja l-iżvilupp urban mas-sostenibbiltà ambjentali, filwaqt li jiżgura li l-ispazji pubbliċi jibqgħu sikuri u aċċessibbli għal kulħadd.
