minn Liam Sciberras
Minority Leader Santa Luċija
President Kulleġġ Kunsilliera Lokali Partit Nazzjonalista
Jum il-Ħaddiem din is-sena ġie u għadda, iżda tajjeb li nislet ftit riflessjonijiet dwar dan il-jum tant importanti bl-oriġini tiegħu jmur lura għas-snin ta’ qabel l-industrijalizzazzjoni moderna. Nemmen li iżda jibqa’ jum b’impatt soċjo-politiku rilevanti għal kollox anke fis-seklu 21.
Minkejja t-tibdil li rat id-dinja tax-xogħol — mit-teknoloġija sal-globalizzazzjoni — il-prinċipju bażiku jibqa’ l-istess: il-ħaddiem hu l-qalba ta’ kull ekonomija.
Iċċelebrata globalment fl-1 ta’ Mejju, tonora l-kontribuzzjonijiet tal-ħaddiema u l-importanza ta’ prattiċità tax-xogħol ġust. Din iċ-ċelebrazzjoni, għandha għeruq storiċi fil-moviment tax-xogħol tas-seklu 19, notevolment ‘1886 Chicago Haymarket Affair’, li ssimbolizza l-ġlieda għal kundizzjonijiet tax-xogħol aħjar bħall-ġurnata tax-xogħol ta’ tmien sigħat. Minn meta ġie rikonoxxut formalment fl-1889, Jum il-Ħaddiem evolva minn protesta għal ċelebrazzjoni akbar tal-kisbiet tal-ħaddiema, inklużi sigħat imnaqqsa, postijiet tax-xogħol aktar siguri, u drittijiet aħjar.
Illum, ħafna setturi jaħdmu b’sistemi awtomatizzati u intelliġenza artifiċjali. Dan iġib miegħu sfidi ġodda: inġustizzji fis-salarji, insigurtà fl-impjiegi, u tnaqqis fil-valur tan-nisġiet professjonali. Jum il-Ħaddiem m’ghandux jibqa’ biss ġurnata ta’ tifkira storika. Għandu jkun mezz biex niftakru li kull żieda fl-effiċjenza u l-profitti għandhom jimxu id f’id ma’ t-titjib fil-kundizzjonijiet tax-xogħol u d-dinjità tal-bniedem.
Importanza lill-ħaddiema kollha
Il-messaġġ għas-soċjetà tal-lum hu ċar: irridu nagħtu l-impetus meħtieġ lill-ħaddiema billi nistimulaw ambjent tax-xogħol li jippremja l-inizjattiva, l-innovazzjoni u r-rispett lejn il-persuna.
L-iżvilupp teknoloġiku m’ghandux jintuża biex il-ħaddiema jsiru numri fuq il-karta, anzi! biex iservi bħala mezz li jġib aktar sigurtà, flessibilità u opportunitajiet għal kulħadd.
Biex nagħmlu dan, il-gvernijiet, il-korporazzjonijiet, u s-soċjetà għandhom jippromwovu:
- Edukazzjoni u taħriġ kontinwu: It-tmexxija lejn ekonomija bbażata fuq l-informazzjoni għandha twassal lejn titjib kontinwu tal-ħiliet. Il-ħaddiem tal-lum għandhom jiġu fornuti b’mezzijiet biex jitħarġu, jiżviluppaw u jadattaw għal oqsma ġodda.
- Ambjent tax-xogħol Inklussiv: Diversità mhux biss f’termini ta’ razza jew sess, imma wkoll fl-esperjenzi, il-ħiliet u l-perċezzjoni.
- Sostenibbiltà u l-ħarsien lejn is-saħħa mentali: Il-prosperità ekonomika m’ghandhiex tiġi minn fuq spallejn il-ħaddiema billi dawn tal-aħħar jiġu sfruttati. Għandu jsir studju soċjali-politiku kurrenti b’għan li jippromwovu bilanċ bejn xogħol u l-ħajja privata.
- Parteċpazzjoni attiva f’deċiżjonijiet Ekonomiċi: Il-ħaddiema għandhom jingħataw vuċi vera’ f’deċiżjonijiet li jaffettwawhom, mhux biss permezz ta’ unjins, imma wkoll permezz ta’ pjattaformi ġodda ta’ parteċipazzjoni demokratika fil-post tax-xogħol.
Il-ħaddiem għandu jkollu drittjietu mħarsa
Fid-dinja mgħaġġla tal-lum, Jum il-Ħaddiem m’għandux ikun qasam ieħor ta’ nostalġija. Irriduh ikun li jservi bħala tfakkira ġdida li l-progress veru jsir meta kull persuna li tikkontribwixxi fl-ekonomija tħossha li hi stmata, imħarsa, u motivata.
It-triq ’il quddiem ma tiġix b’manifestazzjonijiet jew diskorsi biss. Tiġi b’politika kuraġġuża, investiment fil-bniedem, u rikonoxximent onest li l-ħaddiema mhumiex sempliċi sors ta’ produttività, imma s-sisien ħajjin ta’ kull progress.
U huwa għalhekk imperattiv li nkomplu nwasslu l-messaġġ tal-Partit Nazzjonalista u dak li qal il-Kap Bernard Grech fil-Mosta nhar il-Ħadd, 27 ta’ April meta qal li: “Dinjità, kwalità u serħan il-moħħ, il-bniedem mhux ħaddiem biss imma bniedem sħiħ, għalhekk il-Partit Nazzjonalista qed jipprovdi s-soluzzjonijiet biex il-poplu jgħix il-ħajja li tixraqlu”.
Dan jista’ jidher biċ-ċar fil-programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista li dejjem poġġa l-bniedem fiċ-ċentru tal-politika tiegħu kemm mill-Oppożizzjoni iżda anke meta kien fil-Gvern fejn nistgħu ngħidu li l-missjoni tiegħu kienet dejjem waħda; li jtejjeb ħajjet il-poplu Malti u Għawdxi.
Dan l-artiklu deher f’Il-Mument tal-Ħadd 11 ta’ Mejju, 2025.
