Il-Qorti Kostituzzjonali eżentat lil Yorgen Fenech milli jixhed fil-kawża mressqa mill-opinjonista Manuel Delia, li fiha qed jallega li ġie miksur id-dritt tiegħu għall-libertà ta’ espressjoni minħabba projbizzjoni tal-Qorti fuq diskussjoni pubblika dwar il-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia.
F’Ottubru li għadda, Delia fetaħ kawża kostituzzjonali fejn sostna li ordni tal-Qorti li tipprojbixxi kummenti pubbliċi dwar il-każ u dwar Yorgen Fenech, li qed jistenna li jibda t-trattazzjoni tiegħu, hi ksur tal-libertà ta’ espressjoni u tagħmel ħsara lir-rwol tal-ġurnalisti biex jinfurmaw lill-pubbliku.
Fenech kien talab biex jintervjeni fil-proċeduri u l-Qorti laqgħet it-talba tiegħu. Waqt seduta li saret nhar l-Erbgħa waranofsinhar, l-avukat ta’ Delia, Eve Borg Costanzi, avżat lill-Qorti li Fenech kien ġie msejjaħ biex jixhed wara li l-Qorti approvat is-sejħa tiegħu f’April 2025.
Iżda l-avukat ta’ Fenech, Charles Mercieca, qal li biex ma jkunx hemm riskju li jiġu ppreġudikati l-proċeduri kriminali kontrih, il-klijent tiegħu għandu jinvoka d-dritt tiegħu li jibqa’ sieket jekk jittella’ fuq il-bank tax-xhieda. Mercieca żied li għandu kopja uffiċjali tad-digriet tal-Qorti li jagħmel referenza għall-projbizzjoni u jista’ jippreżentaha biex jiġi evitat “inkwiet bla bżonn”.
Imħallef Anna Felice, li kienet qed tmexxi s-seduta, staqsiet lill-avukat Borg Costanzi biex tippreżenta l-mistoqsijiet qabel jittella’ x-xhud. L-avukat insistiet li Fenech għandu jieħu ġurament qabel ikun jista’ jiġi mistoqsi.
Mercieca oġġezzjona, u qal li l-problema tiegħu kienet li Fenech jingħata l-ġurament mingħajr ma jkun jaf x’se jkun mistoqsi. “Hu jitla’ l-istand u jieħu l-ġurament,” insistentement qalet Borg Costanzi.
Imma l-Qorti qalet: “F’dan l-istadju, mhux se nagħtih il-ġurament.” Il-prosekutur f’isem l-Avukat tal-Istat, Manuel Galea, sostna li l-applikazzjoni ta’ Delia kienet qed tikkontesta deċiżjoni ġudizzjarja.
Borg Costanzi qalet li kieku l-Qorti trid, setgħet tibgħat lil Fenech barra mill-awla u tiġi ppreżentata l-mistoqsija qabel jerġa’ jissejjaħ. Hija żiedet li fi proċeduri oħra li beda hu stess, Fenech kien għażel li jixhed. F’din il-kawża, qalet, għandha biss tliet mistoqsijiet x’tagħmel lilu.
Mercieca ddettalja nota lill-Qorti fejn qal li Fenech ġie msejjaħ biex jixhed fi proċeduri kostituzzjonali dwar każ separat fejn huwa akkużat kriminalment. Huwa sostna li Fenech qed jinvoka d-dritt tiegħu li jibqa’ sieket u qal li dak li qed jintalab jista’ jinġabar minn uffiċjali tar-Reġistru tal-Qorti Kriminali mingħajr periklu għall-proċess kriminali kontrih.
Borg Costanzi rrikonoxxiet id-dritt ta’ Fenech li jibqa’ sieket, iżda qalet li ma kien hemm l-ebda raġuni valida legali biex ma jweġibx mistoqsijiet li ma jinkriminawhx u li kienu relevanti għall-kawża kostituzzjonali.
Il-Qorti qieset li dak li qed jintalab jista’ jiġi ppruvat b’mezzi oħra, u biex ma jinkoraġġixxix riskju ta’ preġudizzju fil-proċeduri kriminali pendenti, eżentat lil Fenech milli jixhed f’dan l-istadju. Madankollu, il-Qorti ma eskludietx li Fenech jista’ jixhed aktar ’il quddiem.
Is-seduta ġiet aġġornata għal Lulju 2025, meta mistennija tixhed rappreżentant tal-Avukat Ġenerali.
Għal Manuel Delia dehru Eve Borg Costanzi u Matthew Cutajar. Għall-Istat dehru l-Avukati Manuel Galea, Maurizio Cordina u Maronia Magri. Għal Yorgen Fenech deher l-Avukat Charles Mercieca.
