Investigazzjoni miftuħa mill-Pulizija dwar abbuż li allegatament seħħ minn Nutar fil-kompitu tiegħu ta’ uffiċjal pubbliku qabel Diċembru tal-2012 ġie konkluż fejn Pierre Falzon ta’ 64 sena, residenti l-Qawra, instab ħati mill-Qorti għal għemil tiegħu.
Il-provi jistabbilixxu li l-imputat, fuq il-pubblikazzjoni tal-kuntratti ta’ transferiment ta’ proprjetà immobbli, aċċetta l-ħlas ta’ flus mingħand il-kontraenti bl-iskop li jħallas bihom it-taxxi dovuti lill-Kummissarju tat-Taxxi fuq it-trasferimenti relattivi.
L-imputat kien f’kull każ legalment obbligat bħala nutar pubbliku Malti u fl-eżerċizzju ta’ dik il-professjoni, biex jiġbor dawn it-taxxi u jgħaddihom lill-awtoritajiet fiskali fl-eżerċizzju tal-professjoni tiegħu. Huwa ppruvat ukoll li l-imputat naqas milli jirreġistra u jinsinwa wħud mill-atti pubbliċi li ġew esebiti fl-atti proċesswali, fit-terminu statutorju stabbilit mil-liġi notarili, u naqas ukoll milli jgħaddi dawk it-taxxi lill-erarju pubbliku.
L-abbużi kienu relatati ma’ użu ħażin ta’ fondi pubbliċi u qerq amministrattiv fil-konfront tal-istat. L-uffiċjal, li kien jaħdem f’kariga ta’ fiduċja fl-amministrazzjoni pubblika, kien suspettat li abbuża mill-pożizzjoni tiegħu biex jikseb benefiċċji mhux dovuti.
Sorsi qrib l-investigazzjoni qalu li l-każ imur lura għal snin ta’ qabel l-2012, iżda l-irregolaritajiet ġew skoperti biss riċentement waqt eżami ta’ kontijiet pubbliċi u reviżjoni interna. Il-Pulizija kkonfermaw li qed jaħdmu mill-qrib mal-awtoritajiet finanzjarji biex jinġabru aktar dettalji u sabiex jiġi determinat jekk hemmx persuni oħrajn involuti.
Il-provi ppreżentati wrew li l-uffiċjal kien involut f’transazzjonijiet frawdolenti li ħolqu telf finanzjarju għall-fondi pubbliċi. L-irregolaritajiet ġew skoperti diversi snin wara, waqt investigazzjonijiet amministrattivi u finanzjarji dettaljati.
Filwaqt li l-Qorti ħadet ukoll nota li l-uffiċjal kkopera mal-awtoritajiet u li ma kellux preċedenti kriminali. Għalhekk, il-Qorti imponiet sentenza sospiża ta’ sena priġunerija, li tkun effettiva biss jekk fi żmien tliet snin jagħmel reat ieħor.
Bl-applikazzjoni tal-artikolu 28H tal-Kodiċi Kriminali tordna lill-ħati li jirrestitwixxi lil Christopher Mark Sammut u Lorna Sammut is-somma ta’ €850 fi żmien mhux iktar tard minn sitt xhur.
Il-Maġistrat Rachel Montebello fis-sentenza tagħha qalet li l-imputat fiż-żmien tal-kommissjoni tar-reat u meta ġie mixli quddiemha, kellu fedina penali kompletament netta. Jirriżulta wkoll li fiż-żmien tal-pubblikazzjoni tal-kuntratt u l-kommissjoni tar-reat, fl-2010, l-imputat kellu fis-seħħ fil-konfront tiegħu mandat ta’ sekwestru.
Jirriżulta wkoll – għaliex mhux kontestat – li għall-ħabta tal-2010 kien għamel żmien twil imsiefer barra minn Malta minħabba problemi ta’ saħħa ta’ martu u kien f’dan il-kuntest li ttraskura lil xogħlu. L-imputat ipprova jirrimedja n-nuqqasijiet f’xogħlu u fl-obbligi legali tiegħu meta ġie lura Malta, iżda bdew jinħarġu diversi mandati ta’ sekwestru oħra fil-konfront tiegħu, filwaqt li fl-2015 inħareġ ukoll ordni ta’ qbid u iffriżar.
Iżda fil-fehma tal-Qorti xejn minn dan kollu ma jista’ jnaqqas il-preġudizzju kbir li l-imputat ikkaġuna lil Christopher Mark Sammut u Lorna Sammut li minkejja li ħallsu l-prezz tal-akkwist tal-proprjeta’ u t-taxxi dovut, l-akkwist ma ġiex insinwat.
Huwa evidenti li l-imputat kellu volum sostanzjali ta’ xogħol u kien jippubblika numru konsiderevoli ta’ kuntratti – medja ta’ elf kuntratt u testment fis-sena – iżda dan il-fatt ma jista’ jkun ta’ ebda fejda għall-imputat għaliex rinfaċċjat b’xogħol eċċessiv, kellu jżomm lura milli jaċċetta iktar xogħol u jippubblika iktar kuntratti għal ftit taż-żmien sakemm ikun ġie konfotmi mad-dmirijiet legali tiegħu, u mhux ikompli jippubblika kuntratti u mbagħad ma jirreġistrahomx u ma jħallasx it-taxxi dovuti tal-partijiet kontraenti.
Fiż-żmien rilevanti għal dan il-każ, l-imputat kien jeżerċita l-professjoni ta’ Nutar Pubbliku. Dan jirriżulta mix-xhieda tal-President tal-Kunsill tan-Nutara, Clinton Bellizzi u flkull każ, mhuwiex fatt ikkontestat. Huwa kien ġie avviċinat minn diversi klijenti tiegħu, kwerelanti f’dan il-każ, biex jippubblika kuntratti ta’ bejgħ u xiri ta’ proprjetà immobbli u f’każ minnhom, biex jippubblika dikjarazzjoni causa mortis.
Mill-provi li ressqet il-Prosekuzzjoni jirriżulta li l-imputat kien ippubblika kuntratt ta’ kompravendita fl-20 ta’ Lulju 2006 fejn il-kumpanija Bonavia Properties Limited u l-kumpanija Bullet Properties Limited xtraw flimkien proprjetà immobbli mingħand diversi vendituri.
Mill-provi huwa stabbilit li x-xerrejja kienu ħallsu lill-imputat is-somma ta’ Lm10,416 (€24,262.74) u Lm5,890 (€13,720), iżda jirriżulta wkoll li sal-25 ta’ Frar 2016 il-kuntratt kien għadu ma ġiex insinwat u x-xerrejja kkonfermaw li ma kinux irċevew ir-riċevuta tal-ħlas tat-taxxa lid-Dipartiment tat-Taxxi.
Bħala parti mid-doveri tiegħu ta’ Nutar Pubbliku, l-imputat kellu jiġbor il-ħlas tat-taxxi dovuti lill-awtoritajiet kompetenti. Il-Qorti spjegat lill-ħati bi kliem ċar ir-responsabbiltà tiegħu taħt l-artikolu 28B tal-Kodiċi Kriminali jekk huwa jikkommetti matul il-perijodu operattiv reat li għalih hemm piena ta’ priġunerija, kif ukoll ir-responsabbiltà tiegħu taħt l-artikolu 28H tal-Kodiċi Kriminali, dejjem jekk hu jonqos li jikkonforma.
Il-Qorti ordnat ukoll li l-imputat jirrestitwixxi s-somma ta’ €850 lil Christopher Mark Sammut u Lorna Sammut, fi żmien mhux iktar tard minn sitt xhur. Filwaqt li tat is-sentenza tagħha, il-Qorti applikat l-Artikolu 28H tal-Kodiċi Kriminali sabiex tiżgura li l-ħsara finanzjarja li saret tiġi rimedjata.
Il-Qorti spjegat b’mod ċar lill-ħati l-obbligi legali tiegħu taħt dan l-artikolu u wissietu li jekk jonqos milli jirrispetta dawn il-kundizzjonijiet, jista’ jiffaċċja konsegwenzi aktar gravi. Il-Qorti tat piż ukoll lir-rapport imħejji mill-Uffiċjal tal-Probation Marilyn Formosa li ilha diversi snin issegwi lill-imputat taħt Ordni ta’ Probation u Ordnijiet Provviżorji ta’ Superviżjoni.
Minn eżami tar-rapport jirriżulta li l-imputat dejjem kien konsistenti fl-attendenza għall-appuntamenti mal-Uffiċjal tal-Probation, qatt ma wera reżistenza biex jimxi mad-direttivi tagħha u qatt ma ġew riskontrati xi diffikultajiet fis-superviżjoni.
Jirriżulta wkoll li l-imputat ġej minn familja stabbli li baqgħet tagħtih appoġġ u sostenn minkejja l-problemi li kellu mal-ġustizzja, u jagħraf il-ħtieġa li jirrimborsa lill-persuni li fir-rigward tagħhom ma kienx wettaq l-obbligi legali tiegħu.
Iżda dan ma laħaqx seħħ b’mod sħiħ. Ma hemm xejn li juri li għandu jew qatt kellu l-vizzju tad-droga jew vizzji oħrajn iżda ġie identifikat li jbati minn ansjetà u ġie rakkomandat li jingħata sessjonijiet ta’ terapija biex jindirizza dan l-aspett psikoloġiku.
Bl-applikazzjoni tal-artikolu 30(1)(a) tal-Kodiċi Kriminali, tordna l-iskwalifika tal-ħati milli jkollu jew jikseb il-warrant ta’ nutar pubbliku u għal dan il-għan tordna li kopja ta’ din is-sentenza tiġi notifikata lill-Kunsill Notarili.
