Id-dejn li l-Gvern ta’ Robert Abela qed jgħabbi bih lil pajjiżna kompla jikber għal xahar ieħor u skont statistika tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika għall-ewwel nofs ta’ din is-sena (Jannar-Lulju 2025), issa qabeż iċ-ċifra ta’ €11-il biljun, li apparti li huwa rekord assolut għal pajjiżna, ifisser żieda ta’ €1,393 miljun fuq l-istess xahar fl-2024. Id-dejn ta’ €11,162 miljun ifisser li l-Gvern Laburista mmexxi minn Robert Abela fl-aħħar tnax-il xahar għamel kważi €4 miljun f’dejn ġdid kuljum.
Fi stqarrija, ix-Shadow Ministers Graham Bencini u Jerome Caruana Cilia tkellmu dwar id-dejn preżenti u qalu li barra mill-impatt li dejn bħal dan jista’ jkollu fuq il-futur ta’ pajjiżna, dan għandu impatt immedjat hekk kif ifisser li qed ikollna nħallsu mit-taxxi tagħna imgħax dejjem jikber fuq id-dejn tal-gvern. Minn Jannar sa Lulju l-imgħax li ħallasna fuq id-dejn laħħaq il-€168 miljun, li jfisser żieda ta’ aktar minn €20 miljun meta mqabbel ma’ sena qabel.
Iż-żieda qawwija fid-dejn għal darba oħra hi xprunata min-nefqa bla kontroll tal-Gvern. Anke fl-aħħar jiem kienu żvelati bosta stejjer ta’ tberbiq bl-addoċċ, fosthom il-ħatra ta’ Chris Cardona bħala konsulent fuq l-edukazzjoni ta’ wliedna.
Iżda din id-darba mhuwiex biss il-Partit Nazzjonalista li qed jixgħel bozza ħamra fuq in-nefqa bla rażan tal-Gvern.
Fl-aħħar jiem, l-istess twissija għamilha wkoll il-Bank Ċentrali ta’ Malta. F’rapport speċifiku li janalizza n-nefqa tal-Gvern, il-Bank jgħid li fl-2024, skont stimi tal-istess Gvern, din in-nefqa żdiedet b’14.3%, aktar mid-doppju tal-ammont medju rakkomandat mill-Unjoni Ewropea (5.9%).
Il-Bank jispjega wkoll li anke jekk wieħed ikollu jħalli barra spejjeż kapitali ta’ darba, bħal dawk marbutin mal-għeluq tal-Air Malta u twaqqif ta’ KM Malta Airlines, xorta waħda din-nefqa taqbeż l-10%, jiġifieri ferm aktar mil-limitu rakkomandat u maqbul mal-Kummissjoni Ewropea. L-istess rapport jgħid ukoll li jekk wieħed jara kif inhuma sejrin l-affarijiet, mhux qed jipprevedi kambjament għall-aħjar fl-2025.
Dan huwa ta’ tħassib għal pajjiżna. Dejn bla kontroll jixħet dubji fuq pajjiżna f’għajnejn l-investituri. Malta qatt ma kellha daqsekk dejn. Il-Prim Ministru Robert Abela u l-Ministru għall-Finanzi Clyde Caruana għamlu dejn rekord. U Robert Abela waħdu għamel dejn għal Malta daqs il-Prim Ministri kollha ta’ qablu f’daqqa.
Preokkupanti wkoll hija l-qabża kbira fl-iżbilanċ fil-finanzi tal-gvern li fl-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena kien jammonta għal €518-il miljun.
Dan hu riżultat tal-fatt li filwaqt li d-dħul tal-gvern żdied biss b’€14-il miljun meta mqabbel mal-istess perjodu s-sena l-oħra, in-nefqa tal-gvern żdiedet b’€592 miljun. Dan irriżulta f’żieda qawwija ta’ aktar minn €578 miljun fl-iżbilanċ, meta fl-ewwel nofs tal-2024 kien hemm surplus ta’ €60 miljun fil-Fond Konsolidat tal-Gvern.
Dan minkejja li ma sar xejn biex jiġu indirizzati l-akbar problemi tal-pajjiż, fosthom l-għoli tal-ħajja li kompliet tiżdied anke dan is-sajf, problemi fil-qasam tal-infrastruttura, tniġġis fl-ibħra tagħna u dewmien dejjem jikber fl-isptarijiet.
Waqt li l-iżbilanċ fil-finanzi tal-gvern u d-dejn ta’ pajiżna jkomplu jiżdiedu bla kontroll, u l-imgħax fuq id-dejn ikompli tiela’, il-Ministri u sħabhom viċin il-Gvern qed ikomplu jitħanżru, kif ammettew esponenti tal-Gvern stess.
