Fil-kummenti inizjali tagħha dwar id-diskors tal-Budget nazzjonali, il-Malta Employers irrikonoxxiet il-Budget nazzjonali għall-2026 li jibbilanċja b’mod għaqli l-prijoritajiet soċjali tal-pajjiż ma’ miżuri mfassla biex itejbu l-produttività. Dan l-approċċ jirrifletti l-viżjoni ekonomika l-ġdida ta’ Malta għall-2050 u l-prinċipji gwida tar-rapport Draghi, li t-tnejn jisħqu fuq il-ħtieġa kritika ta’ reżiljenza, innovazzjoni u kapaċità li jitla’ fil-katina tal-valur bħala pilastri ewlenin għall-prosperità sostenibbli.
Konsolidazzjoni Fiskali
L-Assoċjazzjoni tagħraf is-suċċess tal-Gvern fit-tisħiħ tal-finanzi pubbliċi u fit-tnaqqis tad-defiċit fiskali. Dan il-pass lejn l-ħruġ tal-proċedura ta’ defiċit eċċessiv tal-Kummissjoni Ewropea sal-aħħar tal-2026 huwa milqugħ, peress li l-progress fiskali qed ikun immexxi minn effiċjenza akbar fil-ġbir tat-taxxi. Il-Malta Employers tħaddan b’saħħitha l-prinċipju tal-Moralità Fiskali – kemm fl-osservanza tal-obbligi tat-taxxa kif ukoll fl-użu responsabbli tal-fondi pubbliċi. Ġbir ġust u effiċjenti tat-taxxa:
(a) jippromwovi kompetizzjoni ġusta fost l-operaturi; u
(b) jipprovdi spazju fiskali għal investiment pubbliku mmirat biex jappoġġja t-trasformazzjoni industrijali.
Miżuri għall-Iżvilupp tal-Produttività
F’dan il-kuntest u f’allinjament mill-qrib mar-rakkomandazzjonijiet tal-Malta Employers, il-Gvern ħabbar qafas komprensiv ta’ miżuri fiskali mmirati biex jinkoraġġixxu investiment fit-tkabbir ekonomiku intelliġenti. Dawn l-istrumenti ta’ politika huma konsistenti mal-appelli tar-rapport Draghi biex tissaħħaħ l-adozzjoni tat-teknoloġija, titjieb il-kompetittività u tissaħħaħ ir-reżiljenza ekonomika.
Il-miżuri jinkludu:
• Skema ta’ tnaqqis aċċellerat tat-taxxa: għal nefqa f’Intelliġenza Artifiċjali, diġitalizzazzjoni, ċibersigurtà u taħriġ relatat, fuq perjodu ta’ sentejn.
• Estensjoni tal-iskema Microinvest: b’kopertura usa’ ta’ krediti tat-taxxa inklużi l-pagi, b’appoġġ akbar għal SMEs.
• Miżura ta’ reinvestiment tal-profitti: kreditu ta’ 60% fuq investimenti eliġibbli mwettqa fi żmien sentejn, mifrux fuq erba’ snin.
Diversifikazzjoni Ekonomika
Il-Malta Employers tilqa’ l-pjan tal-Gvern biex joħroġ sejħa internazzjonali għall-istabbiliment ta’ ċentru ta’ loġistika f’zona ħielsa, li tista’ tattira kumpaniji multinazzjonali u tikkontribwixxi għad-diversifikazzjoni tal-ekonomija Maltija.
Ambjent u Edukazzjoni
Filwaqt li tinnutah b’mod pożittiv ir-referenzi ambjentali, l-Malta Employers tiddispjaċih li għad m’hemmx impenji konkreti biex jitnaqqas l-enfasi fuq il-kostruzzjoni żejda. L-investiment fl-edukazzjoni qed jiżdied b’mod kostanti, iżda l-Malta Employers tistenna riżultati aktar konkreti li jappoġġjaw it-trasformazzjoni ekonomika meħtieġa.
Sfidi Demografiċi
Il-Malta Employers tilqa’ t-tnaqqis fit-taxxa għall-ġenituri iżda tenfasizza li r-rata baxxa tat-twelid hija sfida kumplessa li teħtieġ rispons nazzjonali u settorjali. Miżuri fiskali għandhom ikunu parti minn strateġija olistika li tinkludi flessibbiltà fil-ħidma, servizzi aħjar ta’ childcare u appoġġ għall-ġenituri.
Il-Malta Employers tapprezza wkoll il-miżuri biex tinkoraġġixxi parteċipazzjoni estiża ta’ ħaddiema anzjani, iżda tisħaq li hemm bżonn tiġi indirizzata d-diskrepanza fiskali li tħeġġeġ lill-ħaddiema jirtiraw kmieni. L-assoċjazzjoni temmen li Malta ma tistax titlef riżorsi umani prezzjużi u li għandha tinkoraġġixxi l-parteċipazzjoni volontarja tal-ħaddiema anzjani – għal ġid tal-ħaddiema, tal-impjegaturi u tal-ekonomija nazzjonali.
