Raġel akkużat bil-qtil tas-sieħba tiegħu ressaq appell kostituzzjonali fejn qed jargumenta li l-liġi dwar il-femicidju f’Malta hija diskriminatorja u tikser id-drittijiet fundamentali tiegħu. Fabian Eliuth Garcia Parada, akkużat li f’Jannar 2024 bil-qtil volontarju ta’ Sandra Ramirez, qed jikkontesta l-Att X tal-2022, li introduċa aggravazzjonijiet għall-femicidju u neħħa d-dritt tad-difiża tradizzjonali tal-“passjoni stantanja” f’każijiet bħal dawn.
Din id-difiża kienet tippermetti lill-Qrati jikkunsidraw punizzjonijiet inqas severi meta qtil isir taħt agitazzjoni emozzjonali immedjata. Parada jgħid li r-riformi ħolqu sistema ġudizzjarja b’żewġ livelli, fejn akkużati f’każi li jinvolvu vittmi femminili ma jistgħux jużaw difiża li hija disponibbli f’każi oħra ta’ qtil, u li dan huwa ta’ ħsara fil-prinċipji ta’ ugwaljanza u ġustizzja ġusta kif stipulat fil-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u fil-Kostituzzjoni Maltija.
Id-difiża argumentat li l-liġi “tippenalizza biss minħabba il-ġeneru tal-vittma”, u dan ifisser trattament diskriminatorju u interferenza inkostituzzjonali fil-proċedura ta’ difiża kriminali. Il-każ jinnota li l-esklużjoni tal-passjoni immedjata japplika “ex lege u awtomatikament”, jiġifieri meta l-vittma hija mara u jeżistu ċirkostanzi ta’ femicidju, l-Qorti ma tistax tieħu kont tal-mitigazzjoni possibbli, proviżjoni li ilu fil-liġi kriminali Maltija mill-kodifikazzjoni tal-Kodiċi Kriminali.
Parada talab inizjalment lill-Qorti tal-Magistrati, fejn il-proċedimenti ta’ kumpilazzjoni għadhom għaddejjin, biex il-każ jiġi riferut għall-Qorti Kostituzzjonali. Din it-talba ġiet miċħuda, li wasslet biex issir din il-kawża kostituzzjonali indipendenti.
Parada jargumenta li l-qorti ta’ l-ewwel istanza irrifiutat b’mod ħażin il-fergħa mingħajr ma ddikjarat b’mod espliċitu li t-talba kienet “frivola jew vessatorja,” kif meħtieġ mill-liġi, u b’hekk saret ostaklu għall-analiżi kostituzzjonali.
Id-difiża ħadet parir minn preċedenti ġudizzjarji li jindikaw li l-aċċess kostituzzjonali ma jistax jiġi mnaqqas sakemm il-qorti tiddikjara b’mod ċar li t-talba hija frivolja. Xi ħaġa kontrarja tista’ twassal għal ingiustizzja u ħsara lill-garanziji kostituzzjonali.
Min-naħa tagħha, il-prosekuzzjoni insistiet li l-appell huwa prematur, peress li ma ġiex emess bil jedd ta’ akkuża formali u l-proċess kriminali għadu fil-bidu tiegħu. L-Istat argumenta li l-provi dwar il-femicidju jirriflettu l-obbligi internazzjonali ta’ Malta u jirrispondu għal realità ta’ qtil ibbażat fuq il-ġeneru u vjolenza domestika, u enfasizza li r-riformi ġew introdotti wara dibattitu pubbliku u rakkomandazzjonijiet minn korpi bħal GREVIO u l-Konvenzjoni ta’ Istanbul.
Il-prosekuzzjoni rrififjutaw l-argument li l-liġi tiddiskrimina kontra l-akkużati maskili, billi enfasizzaw li l-proviżjoni jiddistingwi fuq bażi tal-ġeneru tal-vittma, mhux tal-akkużat, u huwa miżura ta’ azzjoni pożittiva permessa biex tiġi indirizzata vjolenza kontra n-nisa.
Qalu wkoll li d-difiża tal-passjoni immedjata mhix dritt fundamentali, imma strument statutorju, u għalhekk it-tneħħija tagħha f’ċirkostanzi speċifiċi ma tiksirx id-dritt għal ġustizzja jew ġustizzja ġusta. Parada qed jitlob l-annullament tar-rifiut tal-qorti ta’ l-ewwel istanza u direttiva biex il-każ kostituzzjonali jiġi mhedded kompletament, billi jemmen li biss il-qorti kostituzzjonali tista’ tiddetermina jekk ir-riformi dwar il-femicidji jaqblu mal-garanziji tal-bniedem. Id-difiża hi rappreżentata mill-Avukati José Herrera u Yanika Bugeja.
