Il-Qorti tal-Appell bidlet sentenza tal-Qorti Ċivili tal-Ewwel Istanza li kienet sabet li HSBC Bank Malta aġixxiet b’’mala fede’ meta naqset milli żżomm ċekkijiet oriġinali marbuta ma’ frodi li allegatament kienet ilha għaddejja għal snin, u ddikjarat li t-talba għad-danni kienet diġà preskritta.
Is-sentenza ngħatat it-Tlieta mill-Prim Imħallef Mark Chetcuti, flimkien mal-Imħallfin Robert G. Mangion u Grazio Mercieca. Il-kawża kienet saret minn Mario Fenech, azzjonist u impjegat tal-kumpanija Percius Car Hire Ltd, li kellu konti mal-bank għal bosta snin.
Fenech allega li mijiet ta’ ċekkijiet miġbudin mill-kont personali tiegħu ġew iffabbrikati bejn l-2004 u l-2009 minn martu, li magħha kien f’proċess ta’ separazzjoni. Skont Fenech, iċ-ċekkijiet kienu nbidlu b’mod illeċitu — b’ismijiet tal-benefiċjarji mibdula, xi drabi b’sostituzzjoni bil-kliem “pay cash”, u b’żieda fl-ammonti — kollha appoġġati b’firem falsifikati.
Hu informa lill-bank dwar is-suspetti ta’ frodi fl-aħħar tal-2010, u talab lil HSBC biex iżżomm iċ-ċekkijiet oriġinali sabiex dawn setgħu jintużaw f’investigazzjonijiet kriminali u f’kawżi potenzjali. Iżda l-bank ma żammhomx lil hinn mill-perjodu standard ta’ sena ta’ żamma ta’ dokumenti. Din in-nuqqas, qal Fenech, fixxkel lill-esperti grafoloġiċi milli janalizzaw il-firem fil-proċess kriminali kontra martu.
Fl-2025, il-Qorti Ċivili kienet sabet li l-bank kiser l-obbligi fiduċjarji tiegħu u aġixxa b’mala fede, iżda fl-istess ħin iddeċidiet li l-azzjoni għad-danni kienet preskritta skont l-Artikolu 2156(f) tal-Kodiċi Ċivili, peress li kienu għaddew aktar minn ħames snin bejn id-domanda formali u l-preżentazzjoni tal-kawża fl-2020.
Iż-żewġ partijiet appellaw. Fenech sostna li l-perjodu ta’ preskrizzjoni kellu jibda meta sar jaf bil-ħsara kollha, mhux meta ġrat inizjalment. Il-bank min-naħa tiegħu sostna li qatt ma kien aġixxa b’’mala fede’. Il-Qorti tal-Appell ċaħdet l-argument ta’ Fenech, u qalet li l-preskrizzjoni tibda meta l-azzjoni tista’ titħaddem għall-ewwel darba, mhux meta l-ħsara tiġi kkonfermata jew issir aktar ċara.
Il-Qorti osservat li Fenech kien jaf sa tmiem l-2011 li l-bank ma kellux iżjed iċ-ċekkijiet oriġinali. Barra minn hekk, iddeċidiet li l-Artikolu 1124F tal-Kodiċi Ċivili, li jirregola obbligi fiduċjarji, ma jistax japplika retroattivament għal fatti li seħħew qabel ma daħal fis-seħħ.
Il-Qorti aċċettat ukoll l-argument tal-bank li l-azzjoni kienet unitarja, jiġifieri ma setgħetx tinqasam bejn talba għad-danni u dikjarazzjoni ta’ ħtija. Għalhekk, ladarba t-talba għad-danni kienet preskritta, ma setgħetx tibqa’ waħidha dikjarazzjoni ta’ ‘mala fede’.
B’riżultat ta’ dan, il-Qorti tal-Appell ħassret id-dikjarazzjoni ta’ ‘mala fede’, ċaħdet l-appell ta’ Fenech, laqgħet il-kontro-appell tal-HSBC, u ordnat lil Fenech iħallas l-ispejjeż tat-taż-żewġ istanzi.
