L-awtoritajiet tar-Renju Unit informaw lill-awtoritajiet Maltin li m’għandhom l-ebda intenzjoni jkomplu jippruvaw jġiegħlu lill-espert fil-kriminalità finanzjarja Jeremy Harbinson jixhed fil-kawża tal-Vitals kontra l-Eks Prim Ministru Joseph Muscat u oħrajn, billi issa jqisu l-kwistjoni bħala “magħluqa”.
Id-deċiżjoni ħarġet waqt seduta tal-Qorti l-Erbgħa, fejn intqal li Harbinson ta lill-awtoritajiet Ingliżi affidavit datat 10 ta’ Frar 2025 li fih jispjega għaliex ma jistax jixhed fil-proċeduri. Huwa kien mistenni jixhed remotament wara li qabel kien irrimarka li ma kienx se jivvjaġġa lejn Malta minħabba biża’ għas-sigurtà tiegħu, iżda minfloku deher fl-udjenza l-avukat Sean Xerri De Caro mill-uffiċċju relazzjonijiet internazzjonali tal-Avukat Ġenerali biex jispjega ċ-ċirkostanzi.
Dokumenti oħra li waslu mill-awtoritajiet tar-Renju Unit jindikaw li Harbinson m’għadux fir-Renju Unit u mhux se jirritorna għal żmien twil, u meta saret mistoqsija dwar x’jiġri bid-dati skedati għax-xhieda tiegħu, Xerri De Caro qal li min jaqra l-affidavit “jista’ jasal għall-konklużjoni tiegħu”.
Fil-Qorti nqara wkoll dokument mill-avukat tad-difiża Vincent Galea li fih il-Pulizija tar-Renju Unit qalu ċar li “issa nqisu din il-kwistjoni magħluqa”. Harbinson kien l-espert ewlieni fil-qasam tal-finanzi fl-inkjesta dwar il-ftehim tal-isptarijiet Vitals-Steward, li kienet tirrakkomanda li Muscat, Keith Schembri u numru ta’ uffiċjali pubbliċi, politiċi, avukati u imprendituri jiġu mixlijin b’diversi reati.
Il-persuni kollha tressqu l-Qorti u wieġbu mhux ħatja. Dan kollu qed iseħħ l-istess ġimgħa li fiha Harbinson ġie mmultat €500 f’każ separat talli ma deherx għall-udjenza tal-Qorti Kriminali. Il-prosekutur Francesco Refalo qal li l-prosekuzzjoni se tuża kull mezz legali biex issejjaħ lil Harbinson sabiex jixhed u jwieġeb għall-mistoqsijiet kollha, u talab lill-Qorti tikkundanna l-fatt li espert maħtur mill-Qorti stess ma kienx qed iwettaq l-obbligi tiegħu.
Dan wassal għal reazzjonijiet qawwija mill-avukati tad-difiża, fosthom Franco Debono li argumenta li l-każ kollu tal-prosekuzzjoni kien mibni fuq Harbinson, li sejjaħlu “xhud indispensabbli” u li għandu status ta’ espert maħtur mill-Qorti u mhux ta’ xhud ordinarju.
L-Avukat Debono staqsa wkoll jekk l-imġiba ta’ Harbinson tistax taqa’ taħt Artikolu 522 tal-Kodiċi Kriminali, li jittratta x-xhieda li jvarjaw jew li jonqsu milli jikkooperaw. Avukati oħra, fosthom Vince Galea u Jason Grima, sostnew li l-imputati jinsabu effettivament b’ħajjithom fuq pawża sakemm Harbinson jixhed, b’Galea jinnota li minkejja li Harbinson kien qal li ma jistax jitlaq ir-Renju Unit minħabba li martu kienet ma tiflaħx, issa jidher li ħalla l-pajjiż. Grima fakkar li l-imputati għandhom dritt li l-każ jinstema’ fi żmien raġonevoli, filwaqt li l-avukat Giannella De Marco qalet li Harbinson diġà ddikjara b’mod ċar li “ma jridx” jixhed.
Il-Maġistrat Lara Lanfranco kkonkludiet is-seduta billi qalet li se tagħti deċiżjoni f’Diċembru dwar kif il-Qorti se tipproċedi fid-dawl li x-xhud ewlieni jista’ ma jixhidx.
Il-prosekuzzjoni kienet rappreżentata minn Francesco Refalo, Shelby Aquilina u Rebekah Gatt, filwaqt li għadd konsiderevoli ta’ avukati dehru għall-imputati f’dan il-proċess kriminali kumpless.
