George Muscat
F’dawn l-aħħar snin diversi studji, inkluż studji li saru riċentement, jindikaw li madwar 57% tal-parteċipanti kienu vittmi ta’ xi forma ta’ abbuż online, qegħdin juru b’mod ċar li l-midja soċjali qed toħloq sfidi marbuta mas-saħħa mentali u emozzjonali tat-tfal u l-adolexxenti.
Bħala għalliema u edukaturi, qed naraw mill-qrib kif dan il-fenomenu qed jinbidel f’problema li trid attenzjoni urġenti.
L-ewwel nett, il-ħin esaġerat fuq il-midja soċjali qiegħed jittrasforma l-mod kif it-tfal jikkomunikaw. Minflok interazzjonijiet ma’ sħabhom, ħafna żgħażagħ qed iqattgħu sigħat twal jitkellmu mal-‘algoritmi’, jiġifieri magni li jfasslu l-kontenut skont dak li bħalhom jaraw.
Din ir-realtà toħloq tip ta’ dipendenza fejn it-tfal jirċievu dopamina minn ‘likes’ u notifikazzjonijiet, mhux minn relazzjonijiet umani reali. Dan iwassal għal tnaqqis ċar fil-ħiliet soċjali, diffikultà biex jipparteċipaw fi gruppi, tnaqqis fl-empatija u nuqqas ta’ maturità emozzjonali.
It-tieni problema hija dik tal-konċentrazzjoni. L-espożizzjoni kontinwa għal kontenut veloċi tagħmel ħsara lill-abbiltà tat-tfal biex jiffukaw fuq kompiti twal jew xogħol akkademiku.
Qed tinħoloq ġenerazzjoni mdorrija tibdel kollox f’sekondi u titlef l-attenzjoni malajr ħafna. Dan mhux biss jaffettwa l-prestazzjoni skolastika iżda wkoll l-iżvilupp konjittiv fit-tul.
Imbagħad hemm kwistjoni li qed tagħfas b’mod serju: is-‘cyberbullying’. L-abbuż online huwa ħafna aktar invażiv minn dawk il-forom tradizzjonali ta’ ‘bullying’. It-tfal illum jistgħu jiġu attakkati fil-kamra tagħhom stess, mingħajr ebda spazju sigur.
Aktar iżolament ,aktar kunflitti
Il-konsegwenzi jvarjaw minn ansjetà u stress, għal problemi ta’ awto-stima, dipressjoni, u f’każijiet estremi anki ħsibijiet suwiċidali. L-adolexxenti spiss ma jitkellmux dwar dak li qed jgħaddu minnu għax iħossuhom mistħija jew jibżgħu li s-sitwazzjoni tmur għall-agħar.
Il-ħsara mhix biss individwali, hija soċjali wkoll. Meta tikber ġenerazzjoni li tirrelata aktar mal-iskrin milli man-nies, il-valuri ta’ solidarjetà, rispett u komunità jonqsu. Is-soċjetà tal-lum diġà qed tħoss dan: aktar iżolament, aktar kunflitti fuq il-midja soċjali, inqas komunikazzjoni vera u anki nuqqas ta’ tolleranza.
Fl-aħħar mill-aħħar, jekk ma nindirizzawx dawn il-problemi b’politika edukattiva u familjari serja, li tinkludi limitazzjonijiet fuq l-użu tal-internet, programmi edukattivi dwar l-użu responsabbli tad-diġitali u appoġġ għas-saħħa mentali, se nispiċċaw b’soċjetà li hija teknoloġikament avvanzata iżda emozzjonalment fqira.
It-teknoloġija għandha ħafna benefiċċji, iżda meta tintuża bla kontroll, tista’ ssir arma kontra l-iżvilupp tat-tfal. Din hija l-isfida tas-soċjetà tagħna: li nsibu bilanċ u nibnu kultura fejn il-bniedem jibqa’ qabel il-magna.
Dan l-artiklu deher f’In-Nazzjon tas-Sibt 29 ta’ Novembru, 2025.
