Lokali Qorti

“TM kisret il-ġustizzja naturali fil-proċess biex tneħħi mir-reġistru vapuri marbuta ma’ Darren Debono” – Il-Qorti

Il-Qorti ddeċidiet li Transport Malta aġixxiet b’mod irraġonevoli u b’mod sproporzjonat meta ppruvat tħassar ir-reġistrazzjoni ta’ sitt bastimenti tas-sajd li jappartjenu lil World Water Fisheries Limited, kumpanija marbuta ma’ Darren Debono.

Fil-ġudizzju tagħha, l-qorti qalet li l-awtoritajiet naqsu milli jagħtu raġunijiet ċari għaliex riedu jidde-reġistraw il-bastimenti, u b’hekk kisru d-dritt tal-kumpanija għal smigħ ġust. Il-każ imur lura għaċ-Ċiv, 2018, meta r-Registrar General of Ships informa lill-kumpanija li s-sitt bastimenti tagħha setgħu jitħassru mir-reġistru Malti jekk ma jiġu rimedjati mhux iktar minn “kawża” mhux speċifikata fi żmien xahar.

In-noti msemmija semmew biss “l-interess nazzjonali u l-interess tas-Shipping Malti”, mingħajr ebda spjegazzjoni oħra. Aktar tard, f’proċeduri marbuta ma’ Mandate of Injunction, ħareġ ċar li l-għan ewlieni kien il-konnessjoni ma’ Darren Debono, li flimkien ma’ xi wħud mill-bastimenti jidher fuq lista ta’ sanzjonijiet tal-Uffiċċju tal-Kontroll tal-Assi Barranin fl-Istati Uniti, magħruf bħala OFAC.

Il-kumpanija sostniet li l-ittri kienu wisq vagi u li ma setgħux jifhmu jew jindirizzaw it-tħassib tal-awtoritajiet. World Water Fisheries insistiet li s-sanzjonijiet ta’ OFAC m’għandhom l-ebda forza legali f’Malta, huma indirizzati biss lejn persuni Amerikani, u ma jistgħux jiġu infurzati minn stati membri tal-UE.

Hija saħqet ukoll li Debono għaddej bi proċeduri kriminali fi Sqallija li għadhom pendenti, u li f’Malta ma ttieħdet ebda azzjoni kontra lilu jew il-bastimenti. Jekk kien isir id-de-reġistrazzjoni, il-bastimenti kienu jispiċċaw mingħajr stat, riskju li jikkomprometti l-ekwipaġġi u l-liċenzji tas-sajd tagħhom.

Min-naħa tagħha, id-difiża qalet li l-miżura kienet ġustifikata taħt l-Artiklu 29 tal-Merchant Shipping Act, li jippermetti lill-ministru jneħħi bastiment mir-reġistru fl-interess nazzjonali. L-awtoritajiet alegaw li l-preżenza ta’ bastimenti li kienu fuq lista ta’ OFAC taħt il-bandiera Maltija kienet toħloq riskju għar-reputazzjoni tar-reġistru.

Il-qorti semgħet kif il-Bord għall-Monitoraġġ tas-Sanzjonijiet kien irrakkomanda de-reġistrazzjoni urġenti biex Malta turi li qed tosserva l-obbligi internazzjonali tagħha. Iżda x-xhieda tal-Kap tal-Bord ikkonfermat li ma kien hemm l-ebda sanzjoni tan-NU kontra d-detenturi jew il-bastimenti, u li s-sanzjonijiet ta’ OFAC ma japplikawx għal Malta.

Huwa ammetta wkoll li l-evalwazzjoni tal-interess nazzjonali ma tidħolx fir-responsabbiltà tal-Bord. Xhieda minn kaptani tal-bastimenti kkonfermat li l-bastimenti kienu jintużaw biss għas-sajd u kienu taħt monitoraġġ kontinwu.

Il-qorti osservat li l-Ministru Ian Borg kellu rwol limitat ħafna fil-proċess, fejn sempliċement għadda r-rakkomandazzjoni tal-Bord lir-registratur, pass li l-qorti qieset insuffiċjenti meta wieħed iqis id-diskrezzjoni wiesgħa li jagħti l-liġi lill-ministru f’dawn iċ-ċirkostanzi.

Xhieda mir-registratur wriet li r-reġistru tal-merkanzija Malti baqa’ jikber matul dak il-perjodu, fatt li kiber id-dubji dwar argument ta’ ħsara għar-reputazzjoni. Fil-ġudizzju tagħha, il-qorti saħqet li l-awtoritajiet amministrattivi għandhom dejjem jagħtu raġunijiet ċari u biżżejjed meta jheddu b’miżuri serji bħal tħassir ta’ reġistrazzjoni.

Sempliċi referenza għall-“interess nazzjonali”, mingħajr dettall, ma kinetx biżżejjed. In-nuqqas li jiġu speċifikati r-raġunijiet veri ħalla lill-kumpanija mingħajr opportunità reali li tirrispondi u kiser il-prinċipji tal-ġustizzja naturali.

Għaldaqstant, il-qorti ddikjarat li l-proċess biex jitħassru r-reġistrazzjonijiet kien irraġonevoli u sproporzjonat, u li ma kien hemm ebda bażi biex il-bastimenti jitneħħew mir-reġistru. Il-kumpanija ngħatat konferma li tista’ tgħaddi jew tbigħ l-assi u l-bastimenti tagħha kif tixtieq. L-ispejjeż tal-kawża, inklużi dawk tal-proċedura tal-inġunzjoni, ġew imposti fuq ir-rikorrenti. Il-kawża saret quddiem il-ġudikant Ian Spiteri Bailey.